Narodowy Fundusz Zdrowia ostrzega - w tym roku gwałtownie wzrasta liczba chorych na krztusiec. W porównaniu z rokiem 2023, chorych jest aż 36 razy więcej. Najwięcej chorych jest w województwie lubelskim. Jak można zarazić się krztuścem oraz jakie są objawy tej choroby? Sprawdźcie.
Coraz więcej zachorowań na krztusiec w Polsce
Jak czytamy w serwisie Medonet, Magdalena Musiatowicz z lubelskiego oddziału NFZ informuje, że w tym roku odnotowano już ponad 26 tysięcy zachorowań na krztusiec. To olbrzymia liczba - w całym 2023 roku chorowało na tę chorobę 738 osób, co oznacza, że liczba przypadków wzrosła aż 36 razy. Zdaniem dr Pawła Grzesiowskiego, przyczyną może być okres pandemii:
Zobacz także:
Począwszy od tego, że okres izolacji w czasie pandemii COVID-19 tych pierwszych dwóch lat pandemii mógł spowodować, że nasza odporność się zmniejszyła, bo po prostu bakteria krążyła mniej, bo dzieci były w domach, nauka zdalna i tak dalej - mówił dr Grzesiowski, cytowany przez tvn24.pl.
Sytuacja jest poważna, ponieważ krztusiec to choroba niebezpieczna szczególnie dla małych dzieci.
U dziecka silne napady kaszlu połączone z zatrzymaniem oddechu, czyli z długimi bezdechami, prowadzą do duszności, wybroczyn w oczach, zatkania dróg oddechowych przez bardzo gęstą wydzielinę i zatrzymania oddychania. Ten czas niedotlenienia mózgu prowadzi do poważnych, nieodwracalnych powikłań neurologicznych - mówi dr Lidia Stopyra, pediatra i lekarz zakaźnik w rozmowie z Medonetem.
Najgorzej jest w województwie lubelskim - tam, porównując rok do roku, przypadków krztuścca jest aż 70 razy więcej.
Krztusiec - co to za choroba?
Krztusiec, znany również jako koklusz, to bakteryjna choroba zakaźna wywoływana przez bakterię Bordetella pertussis. Choć mogłoby się wydawać, że krztusiec to problem głównie z przeszłości, niestety jego przypadki wciąż się zdarzają, a ostatnie statystyki wskazują na wyraźny wzrost liczby zachorowań. Krztusiec jest szczególnie groźny dla niemowląt i małych dzieci, ale także osoby dorosłe mogą zachorować i przechodzić go ciężko, zwłaszcza jeśli nie były szczepione lub ich odporność osłabła z biegiem lat.
Krztusiec objawia się napadowym, bardzo męczącym kaszlem, który potrafi utrzymywać się przez wiele tygodni, a nawet miesięcy. Choroba ma charakter infekcji dróg oddechowych i nieleczona może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak zapalenie płuc, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci. Szczególnie narażone na komplikacje są niemowlęta, które mogą mieć problemy z oddychaniem i napady duszności, gdy ich delikatne drogi oddechowe nie radzą sobie z obciążeniem.
Krztusiec wydaje się być chorobą, która już dawno powinna odejść w niepamięć, ale powraca do nas, zwłaszcza wtedy, gdy poziom wyszczepienia społeczeństwa spada. Pamiętajmy, że zaszczepienie dużej części populacji to nie tylko ochrona dla nas samych, ale też zabezpieczenie przed epidemią, która może dotknąć najmłodszych i najbardziej wrażliwych członków naszego społeczeństwa.
Jak można zarazić się krztuścem?
Krztusiec to choroba przenoszona drogą kropelkową, co oznacza, że można się nią zarazić przez kontakt z osobą zakażoną, która kaszle, kicha lub nawet głośno mówi. Bakteria Bordetella pertussis rozprzestrzenia się bardzo łatwo, szczególnie w bliskich kontaktach, np. w domu, w przedszkolach, szkołach, czy w innych miejscach, gdzie ludzie przebywają w zamkniętej przestrzeni przez dłuższy czas.
Okres inkubacji, czyli czas od momentu zakażenia do pojawienia się pierwszych objawów, wynosi zazwyczaj od 7 do 10 dni, ale może się wydłużyć nawet do trzech tygodni. To oznacza, że osoba chora może nieświadomie zarażać innych, zanim jeszcze sama zda sobie sprawę, że jest chora.
Krztusiec jest najbardziej zakaźny w pierwszych tygodniach, zanim napadowy kaszel stanie się dominującym objawem. Niestety, w tym okresie choroba może być mylona z innymi infekcjami dróg oddechowych, co sprawia, że zarażone osoby nie zawsze podejmują odpowiednie środki ostrożności.
Warto też wiedzieć, że osoby dorosłe, które przechodziły krztusiec w dzieciństwie, nie są odporne na tę chorobę na całe życie. Odporność poszczepienna lub naturalna z czasem zanika, co oznacza, że każdy z nas może być potencjalnie narażony na zakażenie, jeśli nie zostanie odpowiednio zaszczepiony przypominającą dawką. Dlatego też szczepienia przypominające są zalecane nie tylko dla dzieci, ale również dla dorosłych, zwłaszcza dla osób, które mają kontakt z niemowlętami – np. rodziców, dziadków, opiekunów czy pracowników służby zdrowia.
Krztusiec - objawy
Objawy krztuśca mogą być bardzo uciążliwe, zwłaszcza jeśli choroba rozwija się w pełni. Początkowo, krztusiec przypomina zwykłe przeziębienie – pojawia się katar, lekki kaszel, osłabienie, a czasem niewielka gorączka. To okres, w którym krztusiec jest najbardziej zakaźny, a jego rozpoznanie bywa najtrudniejsze. Niestety, często na tym etapie choroba jest bagatelizowana, co sprawia, że łatwiej się rozprzestrzenia.
Po około tygodniu do dwóch, kaszel zaczyna przybierać na sile i staje się napadowy. To właśnie charakterystyczne napady kaszlu są głównym objawem krztuśca – są one tak intensywne, że chory nie jest w stanie złapać oddechu, a po serii kaszlnięć może wystąpić charakterystyczny „pianie” podczas próby nabrania powietrza. Napady kaszlu są szczególnie męczące w nocy, co prowadzi do problemów ze snem, wyczerpania organizmu, a nawet wymiotów po atakach kaszlu.
U niemowląt krztusiec może przebiegać jeszcze bardziej dramatycznie – zamiast typowego kaszlu mogą pojawiać się napady bezdechu, które są szczególnie niebezpieczne. Małe dzieci mogą mieć trudności z oddychaniem, co wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej. U dorosłych choroba może przybierać łagodniejszy przebieg, ale długotrwały kaszel jest nadal uciążliwy i może prowadzić do komplikacji, takich jak zapalenie płuc, przepukliny, a nawet złamania żeber spowodowane intensywnymi napadami kaszlu.
Warto dodać, że objawy krztuśca mogą utrzymywać się przez bardzo długi czas – kaszel może trwać nawet do trzech miesięcy, co sprawia, że krztusiec jest nazywany także „kaszlem stu dni”. Nawet po zakończeniu głównej fazy choroby, osłabienie i uczucie zmęczenia mogą towarzyszyć choremu przez dłuższy czas, a organizm potrzebuje kilku tygodni, by w pełni wrócić do sił.
Co możecie zrobić, żeby się chronić?
Najlepszą ochroną przed krztuścem są szczepienia. W Polsce szczepienia przeciwko krztuścowi są częścią obowiązkowego kalendarza szczepień dla dzieci, ale warto pamiętać również o szczepieniach przypominających dla dorosłych. Szczególnie ważne jest to dla osób, które mają kontakt z małymi dziećmi, które nie zdążyły jeszcze otrzymać pełnej dawki szczepień.
Dbajcie też o higienę – mycie rąk, unikanie bliskiego kontaktu z osobami kaszlącymi i zasłanianie ust podczas kaszlu mogą pomóc w zmniejszeniu ryzyka zakażenia. Jeśli zauważycie u siebie objawy, które mogą wskazywać na krztusiec, nie zwlekajcie z wizytą u lekarza. Wczesne rozpoznanie i leczenie antybiotykami może skrócić okres zakaźności i złagodzić przebieg choroby.
Krztusiec to choroba, której nie warto lekceważyć. Wzrost liczby zachorowań powinien być dla nas wszystkich sygnałem do działania – zadbajcie o swoje zdrowie i zdrowie swoich bliskich, aby nie dopuścić do rozprzestrzeniania się tej groźnej infekcji. Szczepienia, odpowiednia higiena i szybka reakcja na pierwsze objawy to klucz do tego, aby skutecznie chronić siebie i innych.
