Trudno wyobrazić sobie styczeń bez dwóch świąt szczególnie bliskich dla wszystkich wnucząt. 21 stycznia (Dzień Babci) i 22 stycznia (Dzień Dziadka) to daty, które na dobre wpisały się do polskiej kultury. Tymczasem jeszcze w latach 60. XX wieku Dzień Babci nie był tak popularny, jak obecnie. Pierwszy raz ogólnopolskie święto Dnia Babci obchodziliśmy 21 stycznia 1996 roku.
Obchody Dnia Babci. Początki sięgają lat 60.
Geneza Dnia Babci sięga roku 1964, kiedy to na łamach tygodnika „Kobieta i Życie” zaproponowano pomysł ustanowienia dnia wszystkich babć. Pomysł ten chociaż przełomowy, nie spotkał się z natychmiastową aprobatą społeczną, ale też nie odszedł w zapomnienie. Można twierdzić, że postrzegany był bardziej jako ciekawostka. Koncepcję Dnia Babci podchwycił jednak „Tygodnik Poznański”, promując lokalnie nowe święto.
Zobacz także:
Wielkopolska nie była jedynym regionem, gdzie Dzień Babci zyskiwał coraz większą popularność. Jednakże lokalność i skromność w obchodach nowego święta sprawiała, że daleko było mu do Dnia Babci, jaki znamy obecnie. Wszystko uległo jednak zmianie rok później, a dokładnie 21 stycznia 1965 roku.
Poznań ojczyzną Dnia Babci? Zaczęło się od jednej wzmianki
Podążając śladami historii święta Dnia Babci, ponownie odwiedzamy Poznań. To tutaj 21 stycznia 1965 roku w jednym z teatrów prezentowana była sztuka Alejandro Casona pt. „Drzewa umierają stojąc”. Jedną z pierwszoplanowych ról w ogrywała wówczas Mieczysława Ćwiklińska, która 1 stycznia obchodziła 85 urodziny. Artystka nie mogła wymarzyć sobie lepszego uczczenia jubileuszu. Stanięcie na deskach teatru było dla niej niczym zdmuchnięcie świeczki na torcie urodzinowym.
Doskonale wiedział o tym Ryszard Danecki, dziennikarz „Expressu Poznańskiego”, który wpadł na pomysł, jak połączyć niezapomniany spektakl z urodzinami pani Mieczysławy, odgrywającej rolę babci. Podczas wręczania jej tortu i kwiatów miał powiedzieć, że składa na jej ręce prezent w podziękowaniu za wybitny występ, gratuluje pięknego jubileuszu oraz życzy wszystkiego dobrego z okazji Dnia Babci, który w Poznaniu obchodzony był właśnie 21 stycznia.
Połączenie święta Dnia Babci z urodzinami artystki i jej rolą w spektaklu było strzałem w dziesiątkę. Jeszcze tego samego dnia notatka z jego wypowiedzią znalazła się w warszawskim „Ekspresie Wieczornym”, a święto Dnia Babci znalazło się na ustach Polaków. Już rok później 21 stycznia został ogłoszony ogólnopolskim Dniem Babci.
Jak Dzień Babci obchodzony jest za granicą?
Dzień Babci nie jest jedynie polską tradycją. 21 stycznia obchodzi się go również w Bułgarii oraz Brazylii, z kolei w innych krajach dzień wszystkich babć świętuje się nieco później:
- 11 lutego Dzień Babci świętują Niemcy;
- 26 lipca Hiszpanie;
- 28 sierpnia Meksykanie;
- 15 września Japończycy;
- 2 października Włosi.
We Francji Dzień Babci jest świętem ruchomym i przypada w pierwszą niedzielę marca. W ciekawy sposób obchodzony jest on z kolei w Wielkiej Brytanii oraz w Stanach Zjednoczonych. Brytyjczycy połączyli Dzień Babci i Dzień Dziadka w jedno święto o nazwie Dzień Dziadków, które obchodzone jest w pierwszą niedzielę października.
W USA również połączono te święta. Narodowy Dzień Dziadków obchodzony jest od 1978 roku w pierwszą niedzielę po Święcie Pracy, które z kolei przypada w pierwszy poniedziałek września. Jak podaje portal dorzeczy.pl, dzień ten ma nawet swój oficjalny hymn autorstwa John’a Prill’a pt. „A Song For Grandma And Grandpa”.
Dzień Dziadka to pomysł Amerykanów
A co z Dniem Dziadka? Okazuje się, że święto to przybyło do Polski najpewniej ze Stanów Zjednoczonych i stanowi „pochodną” Dnia Babci. Polacy uznali, że dziadkowie również zasługują na swoje święto, ale nie chcąc łączyć Dnia Babci z Dniem Dziadka, postanowili obchodzić go 22 stycznia.
Data ta nie od początku była jednak tak oczywista. Amerykańska koncepcja, która przybyła do nas w latach 70. XX wieku stała się tematem dyskusji społecznej. Telewizja Polska ogłosiła nawet konkurs na najlepszą datę dla tego święta. Początkowo planowano obchodzić Dzień Dziadka 30 maja, w rocznicę urodzin Mieczysława Fogga, ale finalnie uznano, że najlepiej będzie obchodzić je 22 stycznia.
