Specjaliści z Goldman Sachs twierdzą, że w Ameryce i Unii Europejskiej sztuczna inteligencja może przejąć nawet 300 mln miejsc pracy. Mimo to wciąż jest wiele zadań, których AI nie jest w stanie wykonać. Głównie ma problemy z rozwiązywaniem konfliktów międzyludzkich – do tego potrzebna jest inteligencja emocjonalna i myślenie wychodzące poza schematy. Spokojne mogą być także osoby wykonujące zawody wymagające dużej mobilności i zręczności.
Ci specjaliści pracy nie stracą
Sztuczna inteligencja jest subdyscypliną nauk komputerowych. Tworzy systemy informatyczne, umiejące uczyć się i działać bez pomocy człowieka. Obecnie przenika do niemal wszystkich obszarów ludzkiego życia. Niezaprzeczalnym jest fakt, że sztuczna inteligencja otwiera całkowicie nowe możliwości – naukowcy z Oxfordu przewidują, że do 2061 roku rynek pracy zostanie zdominowany przez sztuczną inteligencję, a w 2136 roku AI w pełni zastąpi ludzi.
Zobacz także:
W raporcie PARP „Rynek pracy, edukacja, kompetencje. Aktualne trendy i wynik badań. Listopad 2023” wskazano grupy zawodowe najmniej zagrożone przez robotyzację. Są to następujące sektory:
Medyczny
Lekarze są prawdopodobnie najstabilniejszą grupą zawodową. Ich praktyki opierają się na wiedzy medycznej i umiejętności podejmowania skomplikowanych decyzji klinicznych, co wciąż pozostaje poza możliwościami AI. Roboty nie zastąpią także opiekunów osób starszych, psychologów i terapeutów – nie są w stanie zaoferować, chociażby empatycznej opieki długoterminowej.
Prawny
Sztuczna inteligencja nie potrafi interpretować prawa, ani dopasowywać go do zmieniającego się otoczenia – do tego niezbędni są sędziowie, adwokaci i prawnicy. Specjaliści wiedzą także, jak literalnie stosować prawo, co również stanowi problem dla robotów. W wykonywaniu pracy z sektora prawnego także potrzebna jest kreatywność, empatia i rozumienie kontekstu społecznego.
Usług
W branży usługowej widoczny jest wzrost automatyzacji, lecz roboty nieprędko wyprą m.in. pracowników sprzątających, hydraulików i elektryków, również wykonujących pracę wymagająca dostosowywania się do niestandardowych sytuacji.
Kreatywny
Artyści również nie muszą obawiać się, że sztuczna inteligencja zabierze im chleb. I choć AI na dobre zagościło m.in. w branży muzycznej, wciąż nie potrafi tworzyć dzieł ponadprzeciętnych – jej wytwory są nadal generyczne. Niemniej znalazła zastosowanie w postprodukcji i oferuje narzędzie znacznie przyspieszające cały proces. Robotyzacja nie grozi także fryzjerom i kucharzom.
Jakie cechy powinien mieć pracownik przyszłości?
Szacuje się, że zawody przyszłości to zawody związane rozwojem technologicznym oraz potrzebami społecznymi. Eksperci uważają, że przyszłość na rynku pracy zależy od osób mających odpowiednie kompetencje. Polski Instytut Ekonomiczny podkreśla, że szczególnie pożądane będą kompetencje cyfrowe, technologiczne i społeczne np. inteligencja emocjonalna i przywództwo, innowacyjność, logika i umiejętność rozwiązywania złożonych problemów.
Do wspomnianego katalogu umiejętności włączyć można kompetencje transformatywne, umożliwiające łagodzenie napięć oraz zdolność krytycznego myślenia i przewidywania prognoz. Co ciekawe, wiele firm dziś uważa, że rynek pracy w przyszłości wyżej cenić będzie kompetencje miękkie i kreatywność niż kompetencje twarde.
Jak sztuczna inteligencja pomaga współczesnym pracodawcom?
W Polsce wciąż nie ma ustawy regulującej korzystanie z AI w miejscu pracy. W polskim Kodeksie nie znajdziemy też przepisów dotyczących używania sztucznej inteligencji przez pracowników i pracodawców. Da się zauważyć, ze mimo to AI weszło na dobre na rynek pracy i oferuje ogrom korzyści dla firm. Sztuczna inteligencja znalazła zastosowanie m.in. w:
- Rekrutacji i selekcji pracowników – roboty analizują aplikacje kandydatów i pomagają wybrać osoby najlepiej dopasowane do stanowiska.
- Optymalizacji pracy – sztuczna inteligencja monitoruje postęp pracowników. Podpowiada personelowi kierowniczemu, jak modernizować działanie poszczególnych obszarów.
- Obsłudze klienta – boty AI często już rozwiązują podstawowe problemy klientów i odpowiadają na najczęściej zadawane pytania.
- Analizie finansowej – roboty identyfikują wzorce i anomalie danych. Mogą też pomagać firmom w zarządzaniu budżetem.
Choć AI daje potężne możliwości, przed rozpoczęciem używania jej narzędzi, dobrze jest skonsultować się z prawnikiem. Niektóre zakłady pracy mają wewnętrzne regulaminy korzystania z AI. Wiele z nich uwzględnia także aspekt etyczny i społeczny w trakcie wdrażania narzędzi oferowanych przez sztuczną inteligencję.
