Główny Inspektorat Sanitarny poinformował 27 grudnia o zwiększonej wykrywalności wirusów poliomyelitis w ściekach komunalnych w Europie, w tym również w Polsce. Inspektorat wskazał na dwa polskie miasta — Warszawę i Rzeszów. Jak widnieje w oficjalnym komunikacie GIS, okresowo w Polsce, jak i w innych krajach europejskich, wykrywane są w ściekach zmutowane formy wirusów szczepionkowych. Nie stanowią one zagrożenia dla osób zaszczepionych, ale mogą wywołać objawowe zakażenie u osób, które nie były zaszczepione.

Wirus polio w ściekach w Warszawie i Rzeszowie. GIS alarmuje 

W Polsce ostatni przypadek choroby Heinego-Medina wywołany dzikim wirusem poliomyelitis wystąpił 40 lat temu, ale mimo to nadal prowadzone są badania ścieków komunalnych pod kątem występowania wirusów poliomyelitis. Osoby chore lub bezobjawowi nosiciele wydalają wirusa ze stolcem, dlatego badania ścieków stanowią czuły system wczesnego ostrzeganie o zagrożeniach.

Zobacz także:

W ostatnich miesiącach potwierdzono wykrycie cVDPV2 w ściekach komunalnych w Warszawie. Podobne wydarzenia miały miejsce  od połowy września 2024 r. w Hiszpanii, Polsce, Niemczech, Wielkiej Brytanii oraz Finlandii.  W grudniu 2024 r. potwierdzono kolejne wykrycie zmutowanego wirusa polio typu 2 w próbce ścieków komunalnych w Rzeszowie - podaje GIS w nowym komunikacie.

Inspektorat uspokaja jednak, że ryzyko masowych zachorowań w populacji polskiej jest niskie ze względu na wysoki poziom zaszczepienia przeciwko polio. Niemniej jest to sygnał ostrzegawczy dla osób, które nie posiadają odporności poszczepiennej.

Szczepienia przeciw polio. GIS apeluje do rodziców

Zakłada się, że większość osób dorosłych mieszkających w Polsce jest chroniona przeciw poliomyelitis (od połowy lat 50. ubiegłego wieku wszystkie dzieci są szczepione przeciw poliomyelitis). Z kolei osoby, które nie były zaszczepione lub są nie w pełni zaszczepione przeciwko polio, powinny otrzymać uzupełniające szczepienia.

Pełny cykl szczepień dla nieszczepionych dorosłych obejmuje trzy dawki szczepionki inaktywowanej przeciwko polio (IPV). Dorośli, którzy zostali zaszczepieni przeciwko poliomyelitis, ale są narażeni na zwiększone ryzyko, mogą przyjąć jedną dawkę przypominającą IPV co 10 lat - wyjasnia GIS.

Główny Inspektorat Sanitarny przekazuje w komunikacie, że stale monitoruje sytuację i pozostaje w kontakcie z Ministerstwem Zdrowia, Światową Organizacją Zdrowia oraz Europejskim Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób.

Apelujemy do personelu medycznego oraz rodziców i opiekunów dzieci, które dotychczas nie zostały zaszczepione lub nie ukończyły pełnego cyklu szczepień przeciw poliomyelitis, o uzupełnienie brakujących szczepień. Szczepienie jest nieodpłatne dla wszystkich osób do 19. roku życia. Szczepienia wykonywane są przy użyciu szczepionki inaktywowanej (IPV), która jest skuteczna i bezpieczna - przekazuje GIS.

Czym jest polio? Jak dochodzi do zakażenia?

Poliomyelitis (choroba Heinego – Medina, ostre zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego, nagminne porażenie dziecięce) to wysoce zakaźna choroba wywoływana przez enterowirus. Zachorować może każdy, kto nie został zaszczepiony i niezależnie od wieku, ale największy odsetek zachorowań dotyczy dzieci poniżej 5. roku życia. Jak informuje GIS, zakażenie przenosi się drogą pokarmową i kropelkową przez kontakt z osobą zakażoną, przedmioty skażone jej wydzielinami (pochodzącymi z gardła albo zanieczyszczone kałem) oraz przez pokarm lub wodę zanieczyszczoną ściekami skażonymi wirusem. Okres wylęgania choroby trwa średnio 7–14 dni.

Objawy poliomyelitis są zróżnicowane. Możliwe jest bezobjawowe nosicielstwo, ale chorobie mogą towarzyszyć też objawy nieswoiste (ból głowy, gorączka, sztywność karku czy bóle kończyn). Polio może również przyjmować postać ciężkich zakażeń manifestujących się porażeniami wiotkimi. Porażenia te są przeważnie niesymetryczne. Niedowłady są zwykle trwałe. U 10% osób choroba kończy się śmiercią. Nie istnieje specyficzne leczenie poliomyelitis. Można natomiast skutecznie zapobiegać chorobie poprzez szczepienia ochronne - podaje GIS.

Europę uznaje się za wolną od polio, ale w dalszym ciągu odnotowuje się przypadki poliomyelitis w innych regionach świata, co sprzyja dalszemu rozprzestrzenianiu się wirusów na skalę międzynarodową.