W Polsce istnieje wiele różnorodnych tradycji związanych z obchodzeniem Mikołajek i Świąt Bożego Narodzenia. Zaczynając od różnic w bożonarodzeniowych potrawach, przez obyczaje przy stole, aż po prezenty pod choinką. No bo kto tak naprawdę przynosi wymarzone podarunki dzieciom i dorosłym? Choć większość natychmiast wskazałaby Świętego Mikołaja, to w wielu regionach można znaleźć także inne postacie, które wprowadzają domowników w świąteczny nastrój. Kto, gdzie i kiedy przynosi prezenty na Boże Narodzenie?
Gdzie najczęściej zagląda Święty Mikołaj?
Święty Mikołaj to postać, której z pewnością nie trzeba nikomu przedstawiać. Znany na całym świecie przynosi radość miliardom dzieci i dorosłych na całym świecie, a jego wizerunek jest nieodłącznym elementem Bożego Narodzenia. Wyróżnia się długą, siwą brodą, czerwonym płaszczem i charakterystyczną czapką z pomponem. W rozwożeniu prezentów pomagają mu latające renifery. Mieszka na Biegunie Północnym, gdzie wraz z pomocnymi elfami przygotowuje upominki dla dzieci i dorosłych przez cały rok, aby następnie umieścić je pod choinkami w Wigilię. Ta legenda jest szczególnie znana wśród mieszkańców centralnej i zachodniej części kraju.
Zobacz także:
Komu prezenty przynosi Gwiazdor?
Według tradycji Gwiazdor przynosi prezenty dzieciom i dorosłym na terenach Wielkopolski, Kaszubach i na Pomorzu. Jego postać jest tam znana nawet bardziej niż sam Święty Mikołaj.
Dziś obydwie postacie mają ze sobą wiele wspólnych cech, ale tradycyjny strój Gwiazdora obejmował futrzany kożuch, czapkę, a jego twarz była często pobrudzona sadzą. Wszystko po to, by wzbudzić w dzieciach strach przed byciem niegrzecznym. Wtedy zamiast wymarzonego prezentu pod choinką mogły spodziewać się rózgi. Gwiazdor odwiedza polskie domy co roku 24 grudnia.
Gdzie prezenty przynosi Aniołek, Dzieciątko, Gwiazdka i Dziadek Mróz?
Był Święty Mikołaj i Gwiazdor, a teraz czas na... Aniołka. Ta wyjątkowa postać to nieodłączny element tradycji mieszkańców Małopolski, Podkarpacia i Śląska Cieszyńskiego. Co ciekawe, wywodzi się od Anioła Stróża i nie pojawia się fizycznie w domach. Według wierzeń w wigilijny wieczór Aniołek zstępuje z niebios, aby następnie po cichutku zostawić dla domowników prezenty pod choinką. Po wypełnieniu misji wraca do Królestwa Niebieskiego. Tradycyjnie przynosi prezenty w nocy z 5 na 6 grudnia.
Kolejną postacią, która od lat jest nieodłącznym symbolem Świąt Bożego Narodzenia, jest Dzieciątko. Ta postać przynosi prezenty mieszkańcom Śląska Opolskiego oraz województwa świętokrzyskiego. Tradycja ma swoje korzenie w Czechach, a w późniejszym czasie przywędrowała również do Polski. Dzieciątko to oczywiście nowo narodzony Jezus, który podkreśla religijną wartość obchodzonych Świąt. Natomiast zgodnie z przyjętą tradycją 6 grudnia prezenty przynosi tam Święty Mikołaj.
Inaczej sytuacja wygląda we wschodniej części Polski, gdzie prezenty pod choinkę przynosi Dziadek Mróz. Jego tradycyjny strój składał się z błękitnego kożuszka i ciepłej futrzanej czapki. Postać ma swoje korzenie w słowiańskim folklorze. W jego corocznej pracy pomaga mu Śnieżynka.
Nie mniej ważną postacią jest również Gwiazdka, która króluje szczególnie na terenach Małopolski, Podkarpacia oraz w województwie świętokrzyskim. Przynosi prezenty 6 grudnia. Podobnie jak Gwiazdor, wywodzi się z kolędników, którzy w dawnych czasach odwiedzali polskie domy w czasie Świąt Bożego Narodzenia.
Z czego wynikają te różnice w Polsce?
Jak wynika z powyższych zestawień, polska tradycja zawiera wiele różnych postaci, które każdego roku umilają czas podczas obchodzonych świąt. Rozbieżności w tradycjach dotyczących obchodów Bożego Narodzenia wynikają głównie z historii, różnic regionalnych oraz przyzwyczajeń kulturowych. Polska była podzielona na wiele różnych regionów, które dojrzewały pod wpływem obyczajów z obcych obyczajów. To z kolei pozostawiło trwały ślad w kulturze polskiej.
