Prawo do urlopu to jedna z podstawowych zasad prawa pracy. Każda osoba zatrudniona na mocy umowy o pracę ma prawo do urlopu wypoczynkowego. Wymiar dni wolnych regulowany jest przez staż pracy danego pracownika. Istnieją firmy, które postanowiły ominąć te zasady.
Komu przysługuje urlop wypoczynkowy?
Urlop wypoczynkowy przysługuje każdej osobie zatrudnionej na umowę o pracę. Ilość dni urlopowych przyznanych pracownikowi zależy od ilości przepracowanych przez niego lat. Do stażu pracy zalicza się także okres edukacji. Prawo do urlopu to należy do podstawowych zasad prawa pracy, dlatego wszelkie wątpliwości interpretacyjne powstałe w wyniku nabycia dni urlopowych powinno rozstrzygać się na korzyść pracownika. Te podstawowe uprawnienia wynikają nie tylko z Kodeksu pracy, ale i z norm wyższego rzędu tj. art. 66 ust. 2 Konstytucji RP.
Zobacz także:
Wymiar dni urlopowych:
- 20 dni na rok kalendarzowy dla pracownika ze stażem poniżej 10 lat;
- 26 dni na rok kalendarzowy dla pracownika ze stażem powyżej 10 lat.
Do stażu pracy zalicza się także czas nauki zgodny z programem nauczania szkoły lub uczelni, który możemy potwierdzić odpowiednim zaświadczeniem, świadectwem lub dyplomem. Pod uwagę należy wziąć nie okres ukończenia poszczególnych szkół, a tę placówkę, która przy obliczaniu stażu pracy zapewni możliwie najwyższą liczbę lat możliwych do uznania.
Aby podwyższyć staż pracy wystarczy ukończyć:
- zasadniczą szkołę zawodową lub równorzędną - do stażu pracy wlicza się nie więcej niż 3 lata;
- średnią szkołę zawodową - do stażu pracy wlicza się nie więcej niż 5 lat;
- średnią szkołę zawodową dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych - do stażu pracy wlicza się 5 lat;
- średnią szkołę ogólnokształcącą - do stażu pracy wliczasz 4 lata
- szkołę policealną - do stażu pracy wliczasz 6 lat;
- licencjat lub szkołę wyższą - do stażu pracy wliczasz 8 lat.
Urlop bez ograniczeń. Nowe zasady
Polskie firmy chcą otworzyć się na potrzeby pracowników. Wiele z nich zdecydowało się na wprowadzenie nieograniczonej liczby dni urlopowych. Przykładem jest firma z branży IT - SYZYGY Warsaw, która oferuje pracownikom nielimitowane płatne dni urlopowe. Mimo dużego zainteresowania elastycznym systemem pracy, nie wszyscy ochoczo reagują na nowe regulacje. Jak mówią wyniki raportu „Perfect Match Research" przygotowanego przez firmę kadrowo-płacową SD Worx 60 proc. polskich pracowników wykazuje zainteresowanie takim rozwiązaniem, a 33 proc. ma neutralny stosunek do tego pomysłu. 6 proc. nie wykazuje żadnych zainteresowań tym systemem. W odpowiedzi na nieograniczoną liczbę dni urlopowych, zaledwie 27 proc. pytanych twierdzi, że wzięłaby więcej dni urlopu niż ma obecnie. 25 proc. uważa, że nie potrzebuje więcej odpoczynku.
Z pewnością czas wolny i zachowanie optymalnej równowagi między pracą a życiem prywatnym są bardzo ważne. Praca jest dla ludzi znaczącą aktywnością, a wakacje są po to, aby naładować baterie. Osiągnięcie równowagi między pracą a czasem wolnum zapewnia spokój ducha. Myślę, że stąd tak duże zainteresowanie nielimitowanymi dniami urlopowymi, szczególnie jeśli porównamy to z wynikami na skalę europejską, gdzie mniej niż połowa pracowników wyraziła swoje zainteresowanie takim rozwiązaniem - mówi Paulina Zasempa, people country lead Poland and CEE w SD Worx Poland.
Aby pomysł nielimitowanych dni urlopowych miał rację bytu, należy ustalić odpowiedni podział obowiązków i wyznaczyć osoby odpowiedzialne za prowadzone projekty. Określenie celów z dużym wyprzedzeniem lub podział ich na rok, czy kwartał w przód sprawi, że pracownicy będą mogli racjonalnie zaplanować sobie wolne, jednocześnie nie zaniedbując pracy.
Jakie firmy zdecydowały się na urlop bez ograniczeń?
Istnieją firmy w Polsce, które od pewnego czasu proponują swoim pracownikom nieograniczony czas na wakacje. Spółka SYZYGY Warsaw zdecydowała się na ten krok mając na celu dobrostan pracowników. Zaznacza, że pomysł nie jest formą przekupstwa, a wynika z uzasadnionych potrzeb. Zauważono, że pracownicy często oszczędzają dni wolne, by później odebrać je w skumulowanym czasie. Trudno im podjąć decyzję o krótkiej wizycie u lekarza, ponieważ nie chcą wykorzystywać swoich limitów.
Wspólnie zastanawialiśmy się, co moglibyśmy zrobić, żeby było nam po prostu wygodniej i żebyśmy nie musieli się przejmować biurokracją. Stąd powstał pomysł, żeby zrezygnować z ograniczenie 20/26 dni i otworzyć pulę - dodaje Paulina Zasempa z SYZYGY Warsaw.
Kolejnym przykładem jest firma Traffit zajmująca się automatyzacją rekrutacji. Po ogłoszeniu nowych zasad pracy otrzymali wiele zapytań, czy rozwiązanie nie przynosi złych skutków. Mnożą się obawy, czy rozwiązanie nie zniechęci pracowników do pracy.
Zasada jest prosta: ufamy ludziom, z którymi pracujemy. Każdy wie, jakie zadania ma do wykonania i ile czasu potrzebuje na ich realizację. Cenimy to, jakie są rezultaty, a nie ile czasu na nią poświęcono. Wolne dni ustalamy w ramach zespołu, by skoordynować naszą pracę - wyjaśnia szef Traffita Adrian Wolak.
Od 1 stycznia 2022 r. firma Bitpanda, która specjalizuje się w technologiach płatniczych oferuje wszystkim pracownikom nieograniczony, płatny urlop wypoczynkowym. Załoga pracuje w elastycznych warunkach, które pozwalają na dłuższe przerwy od pracy osiąga najlepsze wyniki w jednym z najprężniej działających sektorów.
