Mak to charakteryzujący się wyjątkowym smakiem składnik występujący w wielu tradycyjnych bożonarodzeniowych wypiekach. Pyszny makowiec, kutia czy kluski z makiem to potrawy, które od pokoleń królują na świątecznych stołach w Polsce. Jednak aby w pełni cieszyć się obecnością tych staropolskich dań, należy najpierw poszukać wysokiej jakości produktów, które okażą się nie tylko pyszne, ale i bezpieczne dla organizmu. Z tego powodu Główny Inspektorat Sanitarny (GIS) apeluje do Polaków, aby zachowali szczególną ostrożność przy wyborze maku do ciasta lub innych ulubionych świątecznych potraw. W innym przypadku czekają nas przykre konsekwencje. Na co należy zwrócić uwagę?

Czym charakteryzuje się mak lekarski?

Mak lekarski (Papaver somniferum L.) charakteryzuje się nie tylko pysznym smakiem, ale i zawartością alkaloidów opium, czyli między innymi morfiny czy kodeiny. Jednak wykorzystywane w kuchni polskiej nasiona tej rośliny są wolne od wyżej wymienionych substancji lub posiadają ich minimalne ilości i mogą być bezpiecznie przetwarzane w celach spożywczych. Czasami może się zdarzyć, że w trakcie zbiorów i późniejszego przechowywania niepożądane substancje mogą przypadkiem znaleźć się w produkcie.

Zobacz także:

Nasiona maku uzyskuje się z rośliny mak lekarski (Papaver somniferum L.), która zawiera naturalne alkaloidy opium. Nasiona maku nie zawierają alkaloidów, ale mogą zostać zanieczyszczone podczas zbioru lub przechowywania - podkreśla GIS w komunikacie na swojej stronie internetowej.

GIS informuje, że ryzyko zakupu zanieczyszczonego produktu jest wysokie choćby ze względu na to, że dopuszczalne limity obecności niepożądanych substancji w nasionach maku są różne w zależności od ich dalszego wykorzystania. Inne normy obowiązują w przypadku zbiorów przeznaczonych do przemysłu, a inne dla indywidualnych osób. 

Przepisy prawa żywnościowego określają dopuszczalne poziomy alkaloidów opium w maku, które są wyższe dla przetwórstwa przemysłowego, a niższe dla maku przeznaczonego dla indywidualnych konsumentów - informują eksperci.

Jaki mak wybrać podczas zakupu?

GIS ostrzega, że choć mak przemysłowy ma zwykle niższą cenę, nie nadaje się do bezpośredniej konsumpcji. Wszystko przez wysoką zawartość alkaloidów, które nie spełniają obowiązujących norm i mogą doprowadzić do zatrucia. W związku z tym, eksperci stworzyli listę, która może pomóc konsumentom w bezpiecznym zakupie tego produktu.

Zaleca się, aby mak, kupowany do wykorzystania w gospodarstwach domowych do wyrobu świątecznych ciast i potraw:

  • był wyłącznie przeznaczony do spożycia przez indywidualnych konsumentów,
  • pochodził od sprawdzonych sprzedawców,
  • był dostępny w szczelnych, oryginalnych opakowaniach jednostkowych, zawierających wymagane przepisami prawa oznakowanie, w tym nazwę produktu, datę trwałości i informację o kraju pochodzenia.

Co więcej, GIS zaleca, aby w przypadku, gdy mak jest sprzedawany na wagę, poprosić sprzedawcę o okazanie niezbędnych i aktualnych dokumentów, które potwierdzą wysoką jakość produktu, jego pochodzenie i zgodność z obowiązującymi normami.

Jeśli mak jest sprzedawany w opakowaniu zbiorczym (np. worku), na wagę, należy upewnić się u sprzedającego co do przeznaczenia i źródła pochodzenia maku, najlepiej na podstawie okazanych dokumentów - informuje w komunikacie GIS.

GIS zapowiedział przedświąteczne kontrole

W opublikowanym na oficjalnej stronie internetowej komunikacie Główny Inspektorat Sanitarny (GIS) poinformował również o rozpoczęciu przedświątecznych kontroli sprzedawców mających w swojej ofercie mak. Inspektorzy starają się na bieżąco weryfikować, czy produkty są sprzedawane w odpowiednich opakowaniach, spełniają obowiązujące normy oraz posiadają wymagane dokumenty.

Kontrole odbywają się między innymi na bazarach i w supermarketach, czyli zwłaszcza w tych miejscach, gdzie panujące zasady mogą być szczególnie naruszane i nieodpowiednio przestrzegane przez sprzedawców. Zwiększony dozór ma na celu przede wszystkim zwiększenie świadomości i bezpieczeństwa.