Plastikowe pojemniki to jeden z najprostszych sposobów na przechowywanie jedzenia, a ich wszechstronność jest doceniana zarówno w domach, jak i w restauracjach czy biurach. Niestety, nie wszystkie nadają się do tego celu, bo nie każdy plastik jest bezpieczny dla zdrowia. Wybierając przypadkowy pojemnik, zwłaszcza do przechowywania czy podgrzewania jedzenia, można nieświadomie narażać się na kontakt ze szkodliwymi chemikaliami, które mogą migrować do żywności i wpływać negatywnie na zdrowie. Kluczowy jest jeden symbol na spodzie pojemnika - to on zdradza, z jakiego plastiku został wykonany produkt i czy jest on bezpieczny dla jedzenia. Warto poznać te oznaczenia i zrozumieć, jakie zagrożenia mogą się z nimi wiązać, by wybierać świadomie.
Szkodliwy plastik. Poznaj oznaczenia i unikaj toksyn
Na spodzie każdego plastikowego pojemnika znajdziesz symbol z numerem od 1 do 7, który oznacza rodzaj tworzywa. To nie jest przypadkowy symbol - różne rodzaje plastiku różnią się właściwościami chemicznymi, co oznacza, że nie każdy z nich nadaje się do przechowywania jedzenia. Co kryje się pod tymi oznaczeniami?
Zobacz także:
- PET (1) - Ten rodzaj plastiku, czyli politereftalan etylenu, jest powszechnie używany do produkcji butelek na wodę i napoje oraz jednorazowych pojemników. Jest stosunkowo bezpieczny, ale tylko przy jednokrotnym użyciu. W miarę upływu czasu i po wielokrotnym narażeniu na wysoką temperaturę, jak przy myciu w zmywarce, PET może zacząć uwalniać substancje chemiczne, które mogą przenikać do jedzenia. Najlepiej używać go jednorazowo i unikać przechowywania w nim kwaśnych lub gorących potraw.
- HDPE (2) - Polietylen o dużej gęstości, to jedno z najbezpieczniejszych tworzyw, idealne do kontaktu z jedzeniem. Jest odporny na działanie chemikaliów i nie wchodzi w reakcje z żywnością. HDPE jest stosowany w produkcji pojemników na mleko, opakowań na detergenty i niektórych pojemników na jedzenie. Jest odpowiedni do wielokrotnego użytku i dobrze sprawdza się w przechowywaniu żywności na dłuższą metę.
- PVC (3) - To tworzywo, które zdecydowanie należy omijać. Polichlorek winylu, czyli PVC, zawiera często ftalany – szkodliwe chemikalia dodawane, aby plastik był elastyczny i miękki. W przypadku pojemników na żywność ftalany mogą przenikać do jedzenia. PVC bywa stosowany w produkcji opakowań na jednorazowe produkty i folii, dlatego należy go unikać, zwłaszcza jeśli pojemnik ma kontakt z jedzeniem.
- LDPE (4) - Polietylen o niskiej gęstości to plastik, który jest odporny na wilgoć i chemię. Znajduje zastosowanie w foliach spożywczych i niektórych opakowaniach na jedzenie. Jest elastyczny i stosunkowo bezpieczny, więc można go spokojnie używać w kuchni. LDPE nie reaguje z jedzeniem, co sprawia, że jest chętnie stosowany do pakowania i przechowywania żywności.
- PP (5) - Polipropylen to popularny materiał na pojemniki wielorazowe. Jest odporny na wysokie temperatury, dlatego można go bezpiecznie stosować do podgrzewania posiłków w mikrofalówce, a także do mrożenia. Jest trwały i nie wchodzi w reakcje z jedzeniem, co czyni go jednym z najbezpieczniejszych wyborów na plastikowe pojemniki do przechowywania żywności.
- PS (6) - Polistyren to rodzaj plastiku, który powinien wzbudzać niepokój. Stosowany do produkcji kubków jednorazowych, opakowań na fast food i sztućców, PS może uwalniać styren - związek chemiczny potencjalnie rakotwórczy. Wysoka temperatura sprzyja migracji styrenu do jedzenia, więc zdecydowanie należy unikać przechowywania czy podgrzewania posiłków w pojemnikach oznaczonych numerem 6. PS to plastik jednorazowy, który nie nadaje się do kontaktu z żywnością dłużej niż na kilka chwil.
- Inne (7) - Kategoria „inne” obejmuje różne tworzywa, często w tym plastiki z dodatkiem BPA (bisfenol A). BPA to substancja, której wpływ na zdrowie jest intensywnie badany, ale już teraz wiadomo, że może ona zaburzać gospodarkę hormonalną i negatywnie wpływać na układ rozrodczy. Produkty oznaczone numerem 7 są szczególnie ryzykowne, zwłaszcza jeśli mają kontakt z gorącym jedzeniem lub podlegają podgrzewaniu. Warto unikać plastików tej kategorii, szczególnie przy przechowywaniu jedzenia.
Jak temperatura wpływa na plastik?
Plastik nie jest materiałem neutralnym, a wysoka temperatura może sprawić, że zacznie wydzielać niebezpieczne substancje, które mogą trafić do żywności. Zjawisko to dotyczy zwłaszcza pojemników wykonanych z PVC, PS oraz plastiku zawierającego BPA. Kontakt plastiku z gorącą żywnością albo podgrzewanie jedzenia bezpośrednio w pojemnikach może prowadzić do migracji szkodliwych substancji do jedzenia. W przypadku takich tworzyw lepiej unikać także mrożenia żywności, ponieważ przy ponownym podgrzewaniu tworzą się pęknięcia, które sprzyjają wydzielaniu się cząsteczek chemicznych. Zamiast plastiku, do podgrzewania można stosować pojemniki szklane lub ceramiczne, które są całkowicie bezpieczne.
Jakie pojemniki wybierać?
Aby ograniczyć kontakt żywności ze szkodliwymi substancjami, najlepiej wybierać pojemniki wykonane z plastiku PET (1), HDPE (2), LDPE (4) i PP (5). Te materiały są stabilne chemicznie, co sprawia, że nie reagują z jedzeniem ani przy mrożeniu, ani przy lekkim podgrzewaniu. Warto jednak pamiętać, że nawet najbezpieczniejsze plastiki mają swoją trwałość i nie powinny być używane bez końca. Jeśli zauważysz, że plastikowy pojemnik zaczyna się łamać lub matowieć, może to być oznaką, że jego struktura chemiczna zaczyna się zmieniać i lepiej go wymienić.
Poza plastikowymi pojemnikami coraz więcej osób decyduje się na alternatywne materiały, takie jak szkło czy stal nierdzewna. Są one bezpieczne, trwałe i nie wchodzą w reakcje z jedzeniem. Szklane pojemniki, choć cięższe, są odporne na temperaturę, co pozwala bezpiecznie używać ich w mikrofalówkach czy piekarnikach. Stal nierdzewna natomiast doskonale sprawdza się do przenoszenia jedzenia, ale warto pamiętać, że nie można jej używać w mikrofalówkach.
