17 stycznia na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej pojawiła się informacja na temat podpisania przez Ministrę Edukacji Barbarę Nowacką rozporządzenia dotyczącego przeprowadzania lekcji religii oraz etyki w szkołach. Nowe regulacje spotkały się z ostrą reakcją przedstawicieli Konferencji Episkopatu Polski. Prezydium tej instytucji opublikowało w tej sprawie oświadczenie.
Rozporządzenie w sprawie religii w szkołach. Nowe zasady
17 stycznia Ministra Edukacji Barbara Nowacka poinformowała za pośrednictwem mediów społecznościowych o podpisaniu rozporządzenia w sprawie lekcji religii oraz etyki w szkołach. Na mocy przepisów, które wejdą w życie 1 września 2025 roku, zajęcia z religii mają się odbywać w wymiarze jednej lekcji tygodniowo. To jednak nie wszystko, co się zmieni. Lekcje religii i etyki będą w planie zajęć zajmować pierwsze lub ostatnie miejsce. Z komunikatu opublikowanego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej wynika, że od tej zasady przewidziano jednak ustępstwo. Zgodnie z nim możliwe będzie zrezygnowanie z tej zasady w tych w tych oddziałach szkoły podstawowej, w których - na dzień 15 września roku szkolnego - wszyscy uczniowie będą uczęszczać na lekcje religii lub etyki.
Zobacz także:
Co więcej, jeśli lekcje religii przybiorą charakter pozaszkolny, na przykład poprzez stworzenie grupy międzyszkolnej bądź odbywania się zajęć w punkcie katechetycznym, stosowane będą te same zasady łączenia uczniów, które obowiązują w szkole. Dodatkowo ograniczona zostanie możliwość łączenia na lekcjach religii i etyki w grupy międzyklasowe uczniów klas I-III szkoły podstawowej. Taka opcja została przewidziana jedynie dla sytuacji, w której uczestnictwo w zajęciach religii lub etyki w danym oddziale klasowym zadeklaruje mniej niż siedmioro uczniów.
Lekcje religii w szkołach. Jest reakcja Episkopatu
Zmiany w sprawie lekcji religii w szkołach spotkały się z ostrą reakcją Konferencji Episkopatu Polski. W tej sprawie opublikowane zostało oświadczenie, w którym nowe rozporządzenie nazwano „aktem bezprawnym”. Takie określenie wynika, jak określono w komunikacie, z nieosiągnięcia porozumienia w tej kwestii z Kościołem oraz związkami wyznaniowymi.
Prezydium Konferencji Episkopatu Polski wyraża stanowczy sprzeciw wobec naruszania zasady, zgodnie z którą „organy publiczne działają na podstawie i w granicach prawa” (art. 7 Konstytucji RP). Rozporządzenie, które ma wejść w życie w dniu 1 września 2025 roku, jest aktem bezprawnym, gdyż nie osiągnięto co do jego treści wymaganego ustawowo porozumienia z Kościołem katolickim i innymi zainteresowanymi związkami wyznaniowymi - czytamy w oświadczeniu Prezydium Konferencji Episkopatu Polski.
Stanowisko Prezydium Konferencji Episkopatu Polski przedstawia krytykę nowych przepisów opartą na założeniu, że wprowadzone regulacje ograniczają prawo rodziców wierzących w zakresie wychowywania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. W komunikacie napisano również, że zmiany dotyczące lekcji religii w szkołach uderzają w prawa uczniów, którzy w wyniku rozporządzenia stracą systemowe wsparcie dotyczące rozwoju duchowego. W oświadczeniu podjęto także temat praw pracowniczych nauczycieli religii zagwarantowanych przez Konstytucję.
Redukcja wymiaru nauczania religii do jednej godziny tygodniowo oraz nakaz organizowania lekcji religii przed lub po obowiązkowych zajęciach edukacyjnych ogranicza prawo rodziców wierzących do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami (art. 53 ust. 3 w powiązaniu z art. 48 ust. 1 Konstytucji RP) oraz prawo samych uczniów do systemowego wsparcia „w rozwoju ku pełnej dojrzałości” obejmującej również sferę duchową (art. 1 pkt 3 Prawa oświatowego). Wprowadzane zmiany uderzają też w konstytucyjnie gwarantowane, pracownicze prawa nauczycieli religii - napisano w komunikacie Prezydium Konferencji Episkopatu Polski.
Kościół oczekuje wycofania zmian. „Potrzeba aksjologicznej formacji uczniów”
W oświadczeniu Prezydium Konferencji Episkopatu Polski przypomniano, że ze strony Kościoła pojawiła się propozycja kompromisu zakładającego redukcję wymiaru nauczania religii. Takie rozwiązanie miało być jednak obwarowane pewnymi warunkami.
Przypominamy, że strona kościelna zgłaszała kompromisową propozycję, polegającą na redukcji wymiaru nauczania religii w szkołach średnich przy jednoczesnym wprowadzeniu zasady obligatoryjności nauczania religii lub etyki ze względu na potrzebę aksjologicznej formacji uczniów, ale pod warunkiem rozłożenia tej operacji na kilka lat i z poszanowaniem praw pracowniczych nauczycieli religii - czytamy w komunikacie Prezydium Konferencji Episkopatu Polski.
Z komunikatu wynika, że Konferencja Episkopatu Polski oczekuje wycofania zmian, co byłoby wyrazem „stosowania standardów państwa prawa”. Przedstawiciele Kościoła domagają się również odstąpienia „od podejmowania działań konfrontacyjnych wobec osób wierzących”.
