Miasta na całym świecie stają w obliczu coraz poważniejszych wyzwań, takich jak zanieczyszczenie powietrza, problemy z dostępnością wody, powodzie oraz ograniczona przestrzeń zielona. W odpowiedzi na te trudności, koncepcja miast-gąbek staje się coraz bardziej popularna. Zaproponowana przez chińskiego badacza, profesora Kongjiana Yu, w 2013 roku, zyskała uznanie na całym świecie, jako innowacyjne podejście do urbanistyki.
Czym jest i jak działa miasto-gąbka?
Miasto-gąbka to wizja, w której przestrzenie miejskie działają jak naturalne ekosystemy. Według tej koncepcji miasta powinny efektywnie absorbować i zatrzymywać wodę podczas opadów, a następnie uwalniać ją w okresach suszy. Koncepcja "Miasta Gąbki" zyskała na znaczeniu po katastrofalnych powodzi w Chinach w latach 2012-2013. Wówczas zauważono, że intensywna betonizacja dużych obszarów miast negatywnie wpływa na zdolność ziemi do wchłaniania wody. W wyniku intensywnych opadów deszczu, woda spływała po utwardzonych nawierzchniach do miejskich systemów kanalizacyjnych, które nie były w stanie poradzić sobie z nagłym wzrostem objętości wody, co prowadziło do podtopień. W odpowiedzi na tę sytuację, przewodniczący Xi Jinping zainicjował ideę, że „miasta powinny funkcjonować jak gąbki”, co zapoczątkowało rozwój zielonej i niebieskiej infrastruktury w Chinach.
Zobacz także:
Korzyści dla miast
Koncepcja miast-gąbek koncentruje się na innowacyjnych rozwiązaniach retencyjnych, które zapewniają efektywne zarządzanie wodami opadowymi. Dzięki nowoczesnym systemom retencji, miasta mogą skutecznie magazynować wodę deszczową, co jest szczególnie istotne w obszarach narażonych na drastyczne zmiany klimatyczne. Implementacja tej koncepcji sprzyja również zwiększeniu powierzchni terenów zielonych, takich jak parki, ogrody i obszary rekreacyjne. Roślinność pełni istotną rolę jako naturalny zbiornik wody, co pozwala na skuteczniejsze zarządzanie opadami oraz minimalizuje ryzyko powodzi i erozji gleby. Ponadto, kluczowym założeniem miast-gąbek jest stosowanie przepuszczalnych materiałów budowlanych w infrastrukturze miejskiej. Materiały te umożliwiają swobodny przepływ wody do gleby, wspierając naturalne procesy infiltracji, co przyczynia się do lepszego gospodarowania zasobami wodnymi i zwiększa odporność miast na zmieniające się warunki atmosferyczne.
Wizja miasta-gąbki wprowadza innowacyjne rozwiązania, które można zaadaptować również w już zabudowanych obszarach. Do takich rozwiązań należą alternatywne formy zieleni, w tym zielone dachy oraz ogrody umieszczone na elewacjach budynków. Dodatkowo, projekty uwzględniają zielone torowiska oraz dachy pokryte sukulentami, które doskonale sprawdzają się na wiatach przystanków komunikacji miejskiej. Zamiast tradycyjnych trawników, proponowane są maty rozchodnikowe.
Bydgoszcz liderem w Polsce
cone88/Adobe Stock
Koncepcja miast-gąbek zyskuje na popularności na całym świecie. Nie ma nic zaskakującego w tym, że chińska koncepcja znalazła pozytywny odzew w proekologicznej Europie. Najbardziej imponujące i rozbudowane projekty „miasta-gąbki” są realizowane w Berlinie, Paryżu oraz Kopenhadze. Teraz potrzebę transformacji zaczynają dostrzegać także polskie miasta. Jak dotąd w naszym kraju to Bydgoszcz wyróżnia się jako lider we wdrażaniu nowoczesnych rozwiązań ekologicznych.
Koncepcja "miasta-gąbki" w Bydgoszczy to innowacyjne podejście do zarządzania wodami opadowymi, które jest w fazie rozwoju. Chociaż nie wszystkie osiedla mają już zainstalowane zbiorniki retencyjne, Rada Miasta zatwierdziła nowe inwestycje, które są w trakcie realizacji. Mimo że mieszkańcy jeszcze nie odczuwają pełni korzyści z tego systemu, dwa ostatnie testy w postaci intensywnych opadów deszczu wykazały jego efektywność.
Z lokalnych informacji wynika, że nie zgłoszono przypadków zalania budynków. Bydgoskie Wodociągi zaznaczają, że pierwsze intensywne opady potwierdziły, że filozofia "miasta-gąbki" skutecznie eliminowała problemy z zalewaniem ulic i placów. Dzięki systemowi, który umożliwia gromadzenie aż 30 milionów litrów wody rocznie, Bydgoszcz może poszczycić się jednym z największych projektów przebudowy kanalizacji deszczowej w swojej historii. To dopiero początek, ale pierwsze wyniki są bardzo obiecujące.
