Renta rodzinna. Kto może z niej skorzystać?

Obecnie wdowy i wdowcy w Polsce mogą skorzystać z renty rodzinnej. Może ją otrzymać osoba, która:

  • ma ponad 50 lat i jest niezdolna do pracy w ciągu najbliższych 5 lat od śmierci małżonka,
  • wychowuje dziecko, które jest uprawnione do podejmowania renty rodzinnej lub jest odpowiedzialna za dziecko niezdolne do samodzielnej egzystencji.

Wdowy i wdowcy w ramach renty rodzinnej mogli pobierać jedynie 85 proc. emerytury lub renty zmarłego małżonka. Ponadto decyzja o rencie rodzinnej była równoznaczna z rezygnacją z własnego świadczenia. W przyszłym roku wdowcy i wdowy za sprawą renty wdowiej będą mogli otrzymywać wyższe kwoty.

Zobacz także:

Czym jest renta wdowia? 

Renta wdowia nie będzie odrębnym, nowym świadczeniem, ale połączeniem świadczenia po zmarłym i własnej emerytury bądź renty. Głównym celem nowych przepisów będzie poprawa sytuacji ekonomicznej gospodarstw seniorów po śmierci małżonka.Osoba uprawniona będzie mogła wybrać, z których świadczeń chce skorzystać – czy woli pobierać swoje świadczenie i część świadczenia po zmarłym małżonku, czy pełne świadczenie zmarłego i część swojej emerytury bądź renty.

Kto skorzysta z renty wdowiej?

Jak czytamy na stronie ZUS-u, aby otrzymać rentę wdowią, należy łącznie spełnić następujące warunki:

  • mieć co najmniej 60 lat (jeśli jesteś kobietą) i 65 lat (jeśli jesteś mężczyzną),
  • do dnia śmierci Twojego małżonka pozostawać z nim we wspólności małżeńskiej,
  • nabyć prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż przed ukończeniem 55 lat (jeśli jesteś kobietą) i 60 lat (jeśli jesteś mężczyzną),
  • nie pozostawać obecnie w związku małżeńskim.

Ile wyniesie renta wdowia?

Dzięki połączeniu renty rodzinnej z własnym świadczeniem senior będzie mógł otrzymać więcej pieniędzy. To rozwiązanie wpłynie korzystnie na sytuację finansową wdów i wdowców. Senior będzie mógł wybrać, aby ZUS wypłacał:

  • 100 proc. renty rodzinnej oraz 15 proc. własnego świadczenia,
  • 100 proc. własnego świadczenia oraz 15 proc. renty rodzinnej.

Od stycznia 2027 roku kwoty te będą jeszcze wyższe – uprawnieni otrzymają 25 proc. drugiego świadczenia. Wysokość renty wdowiej będzie jednak ograniczona do trzykrotności najniższej emerytury. Aktualnie najniższa emerytura wynosi w 2024 roku 1780,96 zł brutto. Kwota ta będzie obowiązywać od 1 marca 2024 roku do 28 lutego 2025 roku. W zależności od waloryzacji ta wysokość od marca 2025 roku może się zmienić. Według rządowych prognoz wskaźnik waloryzacji w 2025 roku wyniesie nie mniej niż 106,78 proc., co oznacza, że w przyszłym roku emerytury i renty wzrosną o co najmniej 6,78 proc. Jest to jednak tylko prognoza. Przyjmując tę kwotę, można przypuszczać, że senior będzie mógł otrzymać maksymalnie 5705,13 zł brutto.

Kiedy będzie wypłacana renta wdowia?

Ustawa o rencie wdowiej wejdzie w życie od 1 stycznia 2025 roku, jednak pierwsze wypłaty nastąpią dopiero od 1 lipca 2025 roku. Zdaniem Rady Ministrów potrzeba więcej czasu, aby organy emerytalno-rentowe mogły przygotować się do wypłat świadczenia. 

Co zrobić, aby otrzymać rentę wdowią?

Aby skorzystać ze świadczenia, konieczne będzie złożenie wniosku. Wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną (ERDW) będzie dostępny na stronie internetowej oraz w placówkach ZUS od 1 stycznia 2025 roku. Osoby, które już mają prawo do renty rodzinnej oraz własnego świadczenia nie muszą dołączać dodatkowych dokumentów. Mogą również skontaktować się z ZUS-em, który pomoże im w wyborze najkorzystniejszego finansowo rozwiązania. 

Renta wdowia jako jedna z obietnic wyborczych

Wprowadzenie renty wdowiej było jedną z obietnic wyborczych Platformy Obywatelskiej.

Troszczymy się o najsłabszych i realizujemy obietnice. Przypominam, że w umowie Koalicji 15 października było zawarte wsparcie osoby starszej po śmierci małżonka. Przyjęcie pozytywnego stanowiska rządu wobec projektu obywatelskiego, wskazanie realistycznych możliwych uwarunkowań dojścia do realizacji tego świadczenia, jest dowodem na to, że nie rzucamy słów na wiatr – mówiła ministra Agnieszka Dziemianowicz – Bąk.

Pierwotnie proponowana wysokość renty wdowiej wskazana w obywatelskim projekcie była wyższa, gdyż zakładała pobieranie połowy drugiego świadczenia. Było to jednak zbyt duże obciążenie dla budżetu, dlatego rząd zdecydował się na model kroczący, czyli stopniowe podnoszenie tego świadczenia.