Muchomor sromotnikowy i czubajka kania to grzyby, które są często mylone nawet przez doświadczonych grzybiarzy. Oto najważniejsze cechy charakterystyczne tych gatunków. Jak odróżnić grzyb jadalny od trującego? Po czym poznać, że zatruliśmy się grzybami?
Czym różni się czubajka kania od muchomora sromotnikowego?
Grzybiarze wiedzą, że jadalne grzyby mają pod kapeluszem gąbkę, natomiast trujące zwykle mają blaszkę. Od tej zasady są jednak wyjątki, dlatego mając apetyt na jadalnego grzyba z blaszką, trzeba zachować szczególną ostrożność. Jednym z jadalnych grzybów z blaszką jest czubajka kania, często mylona z trującym muchomorem sromotnikowym. Szczególnie uderzające podobieństwo jest w przypadku młodych osobników. Pierwsze, na co powinniśmy zwrócić uwagę, to górna część. U dojrzałej kani kapelusz jest płaski, ale chropowaty, z charakterystycznym garbem na górze. Blaszki pod spodem są natomiast beżowe i szerokie. W przeciwieństwie do kani, u muchomora kapelusz jest gładki, natomiast blaszki są białe i węższe.
Zobacz także:
Grzyby te mają również inne pierścienie. U kani jest on ruchomy i po rozkrojeniu będzie pusty. Z kolei u muchomora pierścień wydaje się stabilnie przymocowany, a po rozcięciu będzie on całkowicie wypełniony. Muchomor wyrasta z bulwy (jaja), którą możesz łatwo zauważyć pod ściółką. Wystarczy odgarnąć lekko glebę, by zobaczyć, czy nóżka danego okazu nie wychodzi właśnie z jaja.
Jak smakuje kania?
Grzyby jadalne różnią się także zapachem. Kania ma typowo grzybowy, orzechowy i wyrazisty aromat. Kapelusze kani zawierają witaminy B1, B2, A, C, DD i składniki mineralne, takie jak: wapń, miedź, potas, żelazo, mangan i cynk. Najczęściej przyrządza się je, panierując kapelusz i smażąc na maśle. Można też je zapiekać z różnymi dodatkami, np. z serem czy szynką albo robiąc z nich sos. Nie powinno się też ich spożywać na surowo. Zupełnie inaczej smakuje muchomor sromotnikowy. Przede wszystkim jego zapach jest mdły i przypomina miód. Ci, którzy przeżyli jego konsumpcję, wskazywali, że był on w smaku słodkawy i lekko orzechowy. Warto znać te różnice, aby uniknąć pomyłki podczas grzybobrania.
Jakie są objawy zatrucia muchomorem sromotnikowym?
Skoro różnice są zauważalne, dlaczego grzybiarzom zdarzają się pomyłki? Czasem wynika to z niewiedzy i niedostatecznej ostrożności. Muchomor sromotnikowy może być całkowicie niewyczuwalny w potrawach, co może uśpić czujność osoby, która go zje. Objawy zatrucia występują po nawet 24 godzinach, przez co czasem trudno połączyć fakty.
W muchomorze sromotnikowym stwierdzono trzy grupy substancji śmiertelnych. Są to falotyksyny, amotoksyny i wiotoksyny. Według obliczeń, które podaje poradnikzdrowie.pl, średniej wielkości muchomor sromotnikowy zawiera dawkę trucizny śmiertelną dla 2-3 osób. Nie można się jej pozbyć nawet przez długie gotowanie czy suszenie. Pierwszymi objawami zatrucia są silne bóle brzucha, wymioty i obfita biegunka. Potem następuje krótkotrwała poprawa samopoczucia. W kolejnym etapie pojawiają się żółtaczka, zaburzenia świadomości i krwawienia z przewodu pokarmowego. W przypadku zatrucia kluczowa jest zatem szybka interwencja medyczna. Zatrucie kończy się śmiercią co drugiej osoby, która zjadła tego grzyba.
Aby uniknąć pomyłki, należy zbierać tylko te grzyby, co do których gatunku jesteśmy stuprocentowo przekonani. Lepiej jest nie zjeść apetycznie wyglądającej sztuki niż ryzykować poważne konsekwencje zdrowotne. Po grzybobraniu można się zgłosić do najbliższej stacji sanitarno-epidemiologicznej, gdzie można się upewnić, co do swoich zbiorów. Zatrucie możliwe jest także w przypadku grzybów jadalnych, ale dobrze wyglądających, lecz nieprawidłowo przechowywanych. Świeżych grzybów nie wolno trzymać w foliowych reklamówkach i szczelnie zamkniętych naczyniach, gdyż zaczynają się wtedy psuć.
