Junko zwyczajny, niewielki ptak z rodziny pasówek, zazwyczaj zamieszkuje tereny Ameryki Północnej. Jednak 16 lutego 2025 roku, w okolicach Puszczy Białowieskiej na Podlasiu, zaobserwowano przedstawiciela tego gatunku. To dopiero drugi taki przypadek w historii Polski.
Junko zwyczajny przyleciał na Podlasie
16 lutego 2025 roku we wsi Grudki, w okolicach Puszczy Białowieskiej na Podlasiu, zaobserwowano junko zwyczajnego. Ptak został zauważony w towarzystwie sikor w jednym z ogródków przez grupę obserwatorów. To dopiero drugi udokumentowany przypadek pojawienia się tego gatunku w Polsce. Pierwsza obserwacja miała miejsce 4 maja 1963 roku na Półwyspie Helskim, gdzie schwytano samicę junko podczas badań terenowych. Aby dotrzeć na Podlasie z Ameryki Północnej, ptak musiał pokonać aż 5 tys. kilometrów.
Zobacz także:
Obecność junko zwyczajnego na Podlasiu to wielkie wydarzenie, biorąc pod uwagę, że naturalnie zamieszkuje w Amerykę Północną. Być może przybył tu, ponieważ utracił orientację przestrzenną lub natrafił na niekorzystne warunki pogodowe np. silne burze lub zmiany klimatyczne, które często sprawiają, że ptaki zmieniają trasę wędrówki.
Junko zwyczajny. Co to ptak?
Junko zwyczajny (Junco hyemalis) to niewielki ptak z rodziny pasówek (Passerellidae), powszechnie występujący w Ameryce Północnej. Jego długość ciała wynosi od 14 do 16 cm, rozpiętość skrzydeł 18–25 cm, a masa ciała oscyluje między 18 a 30 gramami. Charakteryzuje się ciemnoszarym lub brązowym upierzeniem z białym spodem ciała oraz różowym dziobem. Wyróżnia go również czarny ogon z białymi brzegami, co jest szczególnie widoczne podczas lotu.
Naturalnym środowiskiem junko zwyczajnego są lasy iglaste, mieszane oraz liściaste na obszarze Kanady, USA (w tym Alaski) i skrajnie północno-zachodniego Meksyku. W sezonie lęgowym preferuje gęste zadrzewienia, natomiast zimą migruje na południe, zasiedlając otwarte zadrzewienia, pola uprawne, parki i ogrody. Jego dieta składa się głównie z nasion, które stanowią około 75% całorocznego pożywienia, ale w okresie lęgowym zjada także owady i ich larwy, takie jak chrząszcze, ćmy, motyle, mrówki, osy i muchy.
Które ptaki są coraz rzadziej spotykane w Polsce?
W Polsce obserwuje się spadek liczebności wielu gatunków ptaków, z których niektóre są zagrożone wyginięciem. Według najnowszej edycji Czerwonej listy ptaków Polski, w ciągu ostatnich 200 lat wymarło 16 gatunków, takich jak szlachar, strepet, drop, kulon czy siewka złota. Obecnie 47 gatunków jest zagrożonych wyginięciem, w tym:
- Gatunki krytycznie zagrożone (CR): świstun, rożeniec, rycyk, batalion, łęczak, rybitwa czubata, gadożer, orlik grubodzioby, błotniak zbożowy, kraska, dzierzba czarnoczelna, pomurnik.
- Gatunki zagrożone (EN): cietrzew, sieweczka obrożna, czajka, kulik wielki, dubelt, mewa czarnogłowa, orzeł przedni, uszatka błotna, puszczyk mszarny, droździk.
- Gatunki narażone (VU): przepiórka, głuszec, kszyk, rybołów, wodniczka, sokół wędrowny, turkawka.
Główne przyczyny spadku liczebności tych ptaków to intensyfikacja rolnictwa, prowadząca do zmniejszenia areału łąk i pastwisk, oraz ocieplenie klimatu, które wpływa na dostępność odpowiednich siedlisk.
