Choroby zawodowe mogą przydarzyć się osobom pracującym w trudnych warunkach. Często do rozwoju schorzeń i urazów przyczynia się kontakt ze szkodliwymi substancjami. Z tytułu choroby zawodowej ZUS może przyznać jednorazowe odszkodowanie, gdy pracownik doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Jakie choroby zaliczają się do tej kategorii? Na co najczęściej chorują polscy pracownicy?
Ile ZUS wypłaci odszkodowania z choroby zawodowe?
Pracownik może ubiegać się o odszkodowanie z ZUS-u, gdy ze względu na wykonywaną pracę doznał stałego lub krótkotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Nie musi to jednak oznaczać wyłącznie chorób fizycznych – świadczenie przysługuje także wówczas, gdy doszło do obciążenia psychicznego. Jak wynika z informacji na stronie ZUS-u, chorobę zawodową orzeka się niekiedy także już po zakończeniu pracy. Najczęściej występującym schorzeniami tego rodzaju są:
Zobacz także:
- Choroby pasożytnicze i zakaźne (np. AIDS, gruźlica, borelioza),
- Choroby płuc (np. alergiczne kontaktowe zapalenie skóry),
- Pylica płuc (np. azbestowa lub węglowa),
- Choroby spowodowane przez czynniki chemiczne,
- Choroby układu oddechowego (np. astma zawodowa, alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych),
- Choroby spowodowane promieniowaniem (np. przewlekłe zmiany popromienne skóry),
- Choroby układu ruchu,
- Choroby neurologiczne,
- Nowotwory zawodowe.
Jak informuje ZUS, stały uszczerbek na zdrowiu jest naruszeniem sprawności organizmu, z powodu którego dochodzi do upośledzenia czynności organizmu i nie ma szans na poprawę. Z kolei długotrwały uszczerbek na zdrowiu jest naruszeniem sprawności organizmu, który trwa ponad 6 miesięcy i występuje przy tym perspektywa, że stan zdrowia ulegnie poprawie.
Kto może otrzymać 25 tys. zł od ZUS-u?
Gdy u danej osoby stwierdzona zostanie choroba zawodowa, jest to podstawą, by ubiegać się o zasiłek chorobowy w wysokości 100 proc. wynagrodzenia. Co więcej, chory może ubiegać się także o świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek wyrównawczy, rentę z tytułu niezdolności do pracy i rentę szkoleniową. Za stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu ZUS wypłaca też jednorazowe odszkodowanie. Do marca 2025 roku wynosi 1431 zł za każdy procent uszczerbku na zdrowiu – łącznie chory może otrzymać więc odszkodowanie w wysokości nawet 25 tys. zł.
O sposobie ustalania wysokości jednorazowego odszkodowania możemy przeczytać na stronie instytucji:
Jednorazowe odszkodowanie przyznajemy w wysokości 20% przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Przeciętne wynagrodzenie to przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzednim roku, ogłaszane dla celów emerytalnych. Wysokość przeciętnego wynagrodzenia ogłasza Prezes GUS w „Monitorze Polskim”. Kwota, która przysługuje za jeden procent uszczerbku na zdrowiu, zmienia się raz w roku i jej stawka obowiązuje od 1 kwietnia danego roku do 31 marca roku następnego – czytamy na stronie ZUS.
By zacząć procedurę zgłoszenia choroby, najpierw należy powiadomić powiatowego inspektora sanitarnego i okręgowego inspektora pracy – może to zrobić zarówno pracodawca, jak i pracownik czy lekarz.
Na jakie choroby zawodowe cierpią Polacy?
W raporcie „Choroby zawodowe w Polsce w 2023 roku” zrealizowanym ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021-2025, możemy dowiedzieć się, na co najczęściej chorowali polscy pracownicy.
Współczynnik zapadalności na choroby zawodowe ogółem w 2023 r. wyniósł 19,7 przypadku na 100 000 pracujących. Najwyższe współczynniki zachorowalności dotyczyły chorób zakaźnych lub pasożytniczych albo ich następstw, pylic płuc, przewlekłych chorób narządu głosu, chorób obwodowego układu nerwowego, chorób układu ruchu i ubytku słuchu. Zachorowalność wśród mężczyzn była niższa niż w grupie kobiet. – czytamy w raporcie.
Często przyczyną zwolnień lekarskich w 2023 roku był również problemy psychiczne – z tego powodu wystawiono ich łącznie ponad 1,4 mln. To o 100 tys. więcej niż w 2022 roku. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania sprawiły, że na chorobowym Polacy spędzili w tym okresie łącznie 26 mln dni – taką informację podał regionalny rzecznik ZUS woj. zachodniopomorskiego.
