Programy telewizyjne z czasów PRL-u gromadziły przed ekranami telewizorów dzieci w całej Polsce. Wiele tamtejszych produkcji miało w sobie coś wyjątkowego. Nie były tylko zwykłą rozrywką – również uczyły, bawiły i kształtowały dobre nawyki. Miały prostą formułę, ale ich urok tkwił w ciepłej atmosferze, sympatycznych bohaterach i wartościowym przekazie. W każdy piątek najmłodsi czekali z niecierpliwością na pewnego sympatycznego psa. O jaki program chodzi?
Czym był „Piątek z Pankracym”?
„Piątek z Pankracym” to program telewizyjny dla dzieci, który zadebiutował w 1978 roku i był emitowany przez Telewizję Polską aż do 1990 roku. Jego główną postacią był Pankracy – uroczy piesek-animowana maskotka, która stała się jedną z ikon dzieciństwa tamtych lat. Został wykonany w niezwykle prosty sposób: z kawałka gąbki, sznurka i żyłki wędkarskiej, ale miał w sobie niepowtarzalny urok. Program emitowano w piątki o godzinie 16:40, a oglądali go zarówno młodsi, jak i starsi. Pierwszym prowadzącym był Zygmunt Kęstowicz. Jego następcą był Tadeusz Chudecki, którego zastąpił Artur Barciś – za czasów Barcisia program zmienił nazwę na Okienko Pankracego.
Zobacz także:
Autorem scenariuszów był Maciej Zimiński. Pankracego animował Hubert Antoszewski. Wielu miłośników programu wciąż zapewne pamięta charakterystyczną piosenkę towarzyszącą programowi, zaczynającą się od słów: „Już za chwileczkę, już za momencik/Piątek z Pankracym zacznie się kręcić”. W programie Zygmunt Kęstowicz omawiał listy od widzów i zapraszał do udziałów w konkursach. Razem z Pankracym śpiewali również piosenki, uznawane przez wielu dziś za klasyki dzieciństwa – były to utwory takie jak „Cztery łapy”, „Psiejsko czarodziejsko” i „Wieczór z babcią”.
Dlaczego Polacy uwielbiali „Piątek z Pankracym”?
„Piątek z Pankracym” nie był zwykłym programem rozrywkowym. Miał silny walor edukacyjny i wychowawczy, który sprawiał, że dzieci chętnie siadały przed telewizorami, a rodzice mogli mieć pewność, że ich pociechy uczą się wartościowych rzeczy. Program wpisywał się w ówczesną misję telewizji publicznej, która kładła nacisk na kształtowanie postaw społecznych i kulturowych.
Pankracy nie był tylko zabawną maskotką – pełnił rolę mądrego przyjaciela, który uczył dzieci podstawowych zasad dobrego wychowania. Każdy odcinek przypominał najmłodszym, jak ważne są słowa „proszę”, „dziękuję” i „przepraszam”.
Program często poruszał tematy związane z codziennym życiem dziecka – mówił o przyjaźni, rodzinie, pomaganiu innym, a także o odpowiedzialności. Było to szczególnie istotne w okresie PRL-u, gdy wartości wspólnotowe były mocno akcentowane. Dzieci mogły utożsamiać się z bohaterami programu, uczyć się właściwych postaw i rozwijać empatię. Oprócz nauki kultury osobistej, „Piątek z Pankracym” pobudzał również wyobraźnię i kreatywność. Pankracy często zadawał zagadki, opowiadał ciekawe historie, a czasem angażował dzieci do rysowania czy wymyślania zabaw.
Które programy telewizyjne w czasach PRL-u uznawane są dziś za kultowe?
„Piątek z Pankracym” to tylko jeden z wielu kultowych programów PRL-u. Tamte czasy obfitowały w produkcje, które na stałe zapisały się w pamięci widzów. Oto kilka z nich:
- „Teleranek” – program poranny dla dzieci, który emitowano w niedziele. Pełen ciekawostek, reportaży i zabawnych scenek, był obowiązkowym punktem weekendowego poranka.
- „Domowe przedszkole” – skierowany do najmłodszych, uczył przez zabawę, prezentował bajki i piosenki, a jego prowadzący w przystępny sposób tłumaczyli dzieciom świat.
- „Zwierzyniec” – program przyrodniczy prowadzony przez Michała Sumińskiego, w którym można było poznać fascynujący świat zwierząt.
- „5-10-15” – magazyn dla starszych dzieci i nastolatków, który poruszał tematy związane z nauką, kulturą i sportem.
Każdy z tych programów miał ogromne znaczenie dla pokolenia wychowanego w PRL-u i do dziś jest wspominany z nostalgią.
