Język urzędowy stanowi fundament komunikacji między obywatelami a instytucjami państwowymi. Ma to ogromne znaczenie dla efektywności działania państwa, jego instytucji, a także dla integracji i równości obywateli. Oprócz granic naszego kraju, język polski ma również szczególne znaczenie dla Polonii na całym świecie. Utrzymywanie polskiego jako języka komunikacji i kulturowej więzi w diasporze, pomaga emigrantom w zachowaniu tożsamości narodowej. Przykładem takich działań jest miejscowość w Brazylii, gdzie obecnie język polski odgrywa kluczową rolę w tamtejszej społeczności.

Historia Polonii w Brazylii 

Anna ART/Adobe Stock

Zobacz także:

okna

Wilgoć na oknach to problem w wielu mieszkaniach. A wystarczy 1 rzecz, by jej zapobiec
Sinsay

W tej sukience za 59 zł z Sinsay poczujesz się jak milion dolarów. To klasa, szyk i elegancja na każdą okazję

Pierwsi polscy osadnicy dotarli do Brazylii w drugiej połowie XIX wieku. Od samego początku zakładali nowe osady, takie jak Orle, Warta i Nova Dantzig. Polscy imigranci tworzyli lokalne społeczności, budując szkoły, kościoły i organizując życie kulturalne, które było głęboko związane z ich ojczyzną. W 1990 roku powstała Centralna Reprezentacja Wspólnoty Brazylijsko-Polskiej, znana jako Braspol, mająca na celu wspieranie i ożywienie polskich tradycji wśród potomków polskich emigrantów. W 2022 roku, dzięki inicjatywie Fabricio Wichrowskiego oraz wsparciu Braspolu, Instytutu Języka Polskiego i Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, język polski uzyskał nawet status języka urzędowego w brazylijskiej gminie Áurea. Wszystko wskazuje na to, że aż niemal 90% mieszkańców tego okręgu ma polskie korzenie. To jednak nie wszystko, ponieważ w całej Brazylii społeczność polska liczy przeszło 1,5 miliona osób, co czyni ją jedną z liczniejszych diaspór w kraju.

Kim jest profesor Fabricio Wichrowski?

Profesor Fabricio Wichrowski to wybitny archeolog, historyk i wykładowca związany z Uniwersytetem w Passo Fundo w Brazylii. Jego działalność naukowa i społeczna koncentruje się na badaniu oraz promowaniu polskiej kultury i języka w Brazylii. Jako działacz polonijny, pełni funkcję reprezentanta polskiej grupy etnicznej w Radzie ds. Różnorodności Językowej w stanie Rio Grande do Sul oraz współkieruje Zakładem Studiów Polsko-Brazylijskich na tej uczelni. Wichrowski jest również inicjatorem wielu projektów legislacyjnych dotyczących współurzędowości języka polskiego w brazylijskich gminach zamieszkałych przez potomków polskich emigrantów. Dzięki jego wysiłkom, język polski uzyskał status języka urzędowego w gminie Áurea, znanej jako „polska stolica Brazylii”, a także w dwunastu innych gminach w Brazylii.

W 2023 roku, pod jego przewodnictwem, rozpoczął się projekt inwentaryzacji języka polskiego w Brazylii, który uzyskał wsparcie brazylijskiego Ministerstwa Kultury. Projekt ten ma na celu wpisanie brazylijskiej wersji języka polskiego na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego, co mogłoby prowadzić do prawnego zobowiązania Brazylii do ochrony tego języka jako ważnego elementu kulturowego kraju. Profesor Wichrowski jest także autorem licznych książek i artykułów, w tym takich publikacji jak „Brazylia-Polska: Dialogi historyczno-kulturowe”, „Polscy Brazylijczycy” oraz „Tożsamość polska w Brazylii: Międzynarodowe aspekty prawne i gospodarcze”. Jego prace dokumentują i promują polskie dziedzictwo kulturowe oraz wspierają współpracę akademicką między Brazylią a Polską. 

Gdzie jeszcze język polski odgrywa istotną rolę?

Oprócz Áurea, gdzie język polski uzyskał status urzędowy, istnieją też inne miejsca na świecie, gdzie nasz język odgrywa kluczową rolę w społeczeństwie. Na Litwie, w rejonie Wilna, gdzie mieszka liczna społeczność polska, język polski jest jednym z języków urzędowych w lokalnych instytucjach i szkołach, zwłaszcza w obszarach o dużym skupisku Polaków. Podobnie jest w niemieckiej gminie Gdansk. 

Ile liczy Polonia na całym świecie? Szacuje się, że poza granicami naszego kraju żyje ponad 21 milionów Polaków. Najwięcej, bo aż 10 milionów, mieszka w Stanach Zjednoczonych.