Święty Mikołaj był biskupem Myry w Licji. Dotychczas uważano, że jego ciało znajdowało się we włoskiej miejscowości Bari. Jednak tureccy archeolodzy odkryli obiekt, których ich zdaniem jest grobem św. Mikołaja – i zlokalizowany jest ponad 1400 km od wspomnianego Bari. Św. Mikołaj, wczesnochrześcijański biskup, uznawany jest za inspiracje dla brodatego św. Mikołaja rozdającego prezenty podczas Świąt Bożego Narodzenia.
Gdzie jest grób św. Mikołaja?
Tureccy archeolodzy odkryli w Demre, mieście w dystrykcie Antalya (Turcja), sarkofag. Uważają, że to właśnie w nim znajdują się szczątki znanego duchownego. Sarkofag, który znaleziono na głębokości ok. 2 m, w aneksie kościoła św. Mikołaja, mierzy niewiele ponad 1,8 m długości. Przypomnijmy, że w Demre w starożytności znajdowało się miasto Mira, w którym na przełomie III i IV wieku mieszkał św. Mikołaj, a wówczas biskup Mikołaj.
Zobacz także:
Poszukiwania prowadziła Ebru Fatma Findik, profesor nadzwyczajna z Uniwersytetu Hatay Kemal. Odbywały się one w ramach programu „Dziedzictwo dla przyszłości”.
Fakt, że znaleźliśmy sarkofag w pobliżu kościoła, który uważa się za grobowiec św. Mikołaja, może wskazywać, że jest to rzeczywiście poszukiwany przez nas obiekt (…) Jest to znaczące archeologiczne potwierdzenie źródeł historycznych dotyczących miejsca pochówku św. Mikołaja — powiedziała Findik, cytowana przez Onet.
Kim był św. Mikołaj?
Wbrew pozorom nie miał nic wspólnego z obecnie znanym nam staruszkiem w czerwonej czapce, podróżującym saniami po Laponii. Jest zupełnie inaczej – prawdziwy św. Mikołaj był Grekiem, urodzonym w III w. naszej ery w porcie Patara, na południowym wybrzeżu ówczesnej Azji Mniejszej.
O życiu św. Mikołaja nie wiemy zbyt dużo. Jak wynika z legend hagiograficznych, był cnotliwym, pomocnym człowiekiem, żywotnie zainteresowanym losem biednych ludzi. Mikołaj, dawny biskup Myry, prawdopodobnie zginął w męczarniach – torturowano go za wiarę. Nie mamy dostępu do dokumentów kościelnych z epoki, w której żył. Większość informacji na jego temat pochodzi z ikonografii i badań archeologicznych.
Średniowieczne przekazy o św. Mikołaju często zawierają wątek trzech dziewczyn. Ich ojciec nie miał pieniędzy, by postawić posąg. W tym celu wysłał córki do… domu publicznego. Gdy biskup Mikołaj dowiedział się o tym, podrzucił dziewczynom sakiewki ze złotem, przedstawiane później jako złote kule – i tak uchronił je od smutnego losu. Z biskupem Mikołajem wiąże się też inna legenda – tym razem bohaterami jest trzech chłopców, niesłusznie oskarżonych, za którymi także wstawił się św. Mikołaj.
W Polsce mamy ponad 300 kościołów i katedr pod wezwaniem św. Mikołaja z Miry – największe są w Elblągu, Gdańsku, Kaliszu i Bielsku-Białej. W Pierśćcu koło Skoczowa mieści się największe polskie sanktuarium ku jego czci. Św. Mikołaj jest patronem wielu zawodów, miast i państw – patronuje m.in. Albanii, Grecji, Rosji.
Kto stworzył współczesny wizerunek św. Mikołaja?
Święty Mikołaj, taki jakiego znamy obecnie, jest tworem amerykańskim. Wykreowano go w latach 30. XX w. na zamówienie koncernu Coca-Cola. W 1928 roku firma wprowadziła do sprzedaży napój gazowany, wcześniej sprzedawany wyłącznie z dystrybutora. By „wejść do lodówek” przyszłych klientów, Coca-Cola musiała w jakiś sposób zainteresować produktem. W 1930 roku zatrudniła rysownika Haddona Sundbloma, by stworzył postać św. Mikołaja, który swoim wizerunkiem miał promować napój.
W 1931 roku w „The Saturday Evening” ukazała się pierwsza reklama Coca-Coli. Widniał na niej sympatyczny starszy pan, trzymający w dłoni szklankę z napojem. Sundblom przez trzydzieści następnych lat rysował kolejne wersje św. Mikołaja. Ostatnia powstała w 1964 roku. Sundblom jednak nie wymyślił postaci w pełni samodzielnie. Wizerunek św. Mikołaja w czerwonym płaszczu znany był już wcześniej. Inspiracją do narysowania postaci przez Sundbloma był również wiersz z 1822 roku autorstwa Clementa Clarka Moore’a pt. „A Visit from St. Nicholas”. Można więc powiedzieć, że Coca-Cola nie tyle, co stworzyła wizerunek św. Mikołaja, a wypromowała już istniejąca jego wersję.
