Oczywiście porównanie Krainy Otwartych Okiennic do Doliny Muminków jest dużym uproszczeniem, ale spoglądając na kładkę nad Narwią, otoczenie natury czy spektakularną niebieską cerkiew w Puchłach, trudno odeprzeć wrażenie, że miejsce to ma coś wspólnego z klimatem ze znanej bajki. Przez wspomniane Puchły, ale też Trześciankę i Soce biegnie szlak architektury drewnianej — ale tak wyjątkowy, tak jedyny w swoim rodzaju, że grzechem byłoby nigdy nie pojawić się w tym malowniczym podlaskim zakątku.
Kraina Otwartych Okiennic. Mało znana perła architektury drewnianej
Kraina Otwartych Okiennic to turystyczny szlak na Podlasiu, położony w dolinie Narwi, pomiędzy Białymstokiem a Hajnówką. Szlak ten prowadzi przez trzy wsie: Puchły, Soce i Trześcianka, które słyną z drewnianej zabudowy zdobionej kolorowymi okiennicami i dekoracjami snycerskimi. Region ten zamieszkuje głównie ludność prawosławna pochodzenia białoruskiego, co znajduje odzwierciedlenie w architekturze i kulturze tych miejscowości. Cechą charakterystyczną domostw Krainy Otwartych Okiennic jest niezwykle bogata dekoracja snycerska w formie nadokienników i podokienników, okiennic, wiatrownic, narożników, a także dekoracyjnego zdobienia elewacji i szczytów. Ornamentyka ta jest niespotykana w innych regionach Polski i nawiązuje do zdobnictwa stosowanego w rosyjskim budownictwie ludowym.
Zobacz także:
fot. Adobe Stock/podlaski49
Kolorowa kraina na Podlasiu. Zakątek na „końcu świata” tworzą 3 wsie
Trześcianka jest największą i najbardziej znaną wsią w Krainie Otwartych Okiennic. Znajduje się wzdłuż ruchliwej drogi numer 685 i jest zamieszkała przez około 300 osób. Wieś ta charakteryzuje się zabytkowym układem urbanistycznym z czasów królowej Bony, z wąskimi i podłużnymi działkami, co sprawia, że wiele domów jest odwróconych bokiem do ulicy. W Trześciance warto zobaczyć cerkiew św. Michała Archanioła, znaną ze swojej zielonej fasady. Z kolei Soce to wieś, która zachowała najbardziej autentyczny charakter spośród trzech miejscowości na szlaku malowanych okiennic. Znajduje się tu wiele drewnianych chat z kolorowymi okiennicami i bogatymi zdobieniami snycerskimi. Spacerując po Soce, można poczuć atmosferę dawnych lat i zobaczyć, jak niegdyś wyglądało życie na Podlasiu.
Wieś z niebieską cerkwią, czyli Puchły, to trzecia miejscowość w Krainie Otwartych Okiennic, znana przede wszystkim z cerkwi prawosławnej pw. Opieki Matki Bożej, która wyróżnia się niebieską fasadą. Wieś ta, podobnie jak Trześcianka i Soce, zachwyca drewnianą zabudową i kolorowymi okiennicami. Puchły to miejsce, gdzie można zobaczyć tradycyjne podlaskie stodoły, zabudowania gospodarcze oraz studnie i żurawie. Tutaj też znajduje się drewniany pomost turystyczno-rekreacyjny (na Narwi) oraz drewniana 125-metrowej kładka prowadząca od pomostu w kierunku cerkwi – głównej atrakcji wsi.
fot. Adobe Stock/Fotokon
Dodać jednak trzeba, że Kraina Otwartych Okiennic to nie tylko piękne domy i cerkwie, ale także bogata kultura i tradycje. Mieszkańcy tych wsi kultywują swoje zwyczaje związane z budownictwem, gwarą oraz folklorem. Warto zwrócić uwagę na kamienne i drewniane krzyże, które znajdują się na początku i końcu wiosek. Zostały one postawione przez mieszkańców podczas wybuchu choroby, w nadziei, że uchronią ich przed epidemią.
Co zobaczyć w Krainie Otwartych Okiennic? Lista obiektów
Już sam spacer malowniczymi wsiami położonymi wzdłuż kolorowego szlaku dostarczy wielu wrażeń. A co zobaczyć z listy popularnych obiektów? Oto małe zestawienie:
Trześcianka
- Cerkiew św. Michała Archanioła — znana z zielonej fasady, jest jednym z najważniejszych zabytków wsi.
- Krzyże przydrożne — kamienne i drewniane krzyże, które mają znaczenie historyczne i kulturowe.
Soce
- Drewniane chaty z bogatymi zdobieniami snycerskimi — Soce zachowały najbardziej autentyczny charakter spośród trzech wsi.
- Tradycyjne podlaskie stodoły i zabudowania gospodarcze — warto zobaczyć, jak wyglądały tradycyjne gospodarstwa na Podlasiu.
- Studnie i żurawie — elementy dawnej infrastruktury wiejskiej, które dodają uroku wsi.
Puchły
- Cerkiew pw. Opieki Matki Bożej — wyróżnia się niebieską fasadą i jest jednym z najważniejszych zabytków wsi.
- Drewniane chaty z kolorowymi okiennicami — podobnie jak w Trześciance i Socach, domy w Puchłach zachwycają swoją architekturą.
- Pomost turystyczno-rekreacyjny.
