Największy motyl żyjący w Polsce to pewien owad, który wygląda niemalże jak z horroru. Nazywa się zmierzchnica trupia główka (Acherontia atropos). Łacińska nazwa ma związek z mitologiczna rzeką Acheron i Mojrą Atropos. W Anglii dawniej wierzono, że owady te towarzyszyły czarownicom. Symbolizowały śmierć i nieszczęście. Pojawienie się w domu „mrocznego” motyla uznawano za zwiastun życiowej tragedii.
To największy motyl żyjący w Polsce. Co warto wiedzieć o zmierzchnicy trupiej główce?
Zmierzchnica trupia główka jest ćmą z rodziny zawisakowatych. To jeden z trzech gatunków zaliczanych do rodzaju Acherontia. Naturalnie żyje w Europie, Azji i Afryce. Możemy spotkać go także w Polsce – przebywa tu od sierpnia do października. Później „wyprowadza się” do cieplejszych państw lub umiera. Co ciekawe, mimo iż motyl ten występuje w Polsce, to nie każdy jest w stanie go zobaczyć – gdy przebywa na korze drzew, „wkłada” kamuflaż i jest niewidoczny dla otoczenia. To jego taktyka, by uchronić się przed drapieżnikami. Z wyglądu przypomina szerszenia.
Zobacz także:
Zmierzchnica trupia główka jest największym europejskim motylem. Rozpiętość skrzydeł wynosi 10-14 cm. Gąsienice dorastają do 13 cm i ważą nawet 10 g. Jak sugeruje nazwa, motyl jest aktywny w nocy. Na grzbiecie ma wzór przypominający trupią czaszkę – stąd też jego nazwa.
Zmierzchnica jak każdy motyl ma trąbkę, czyli narząd gębowy w kształcie ssawki. Co ciekawe, owad ten używa go nie tylko do przyjmowania pokarmu, ale też do wydawania dźwięków. Gdy odczuwa stres, zaczyna piszczeć i brzmi podobnie jak nietoperz
Owada tego możecie spotkać w lasach liściastych. Gąsienice można zobaczyć np. na lipach, wierzbach, dębach i olchach. Odżywia się nektarem i miodem.
Fot:panosud360/AdobeStock
Jaką rolę zmierzchnica trupia główka odgrywała w kulturze?
Zmierchnica trupia główka kojarzona była dawniej ze śmiercią. W XIX w. w Anglii uważano, że szepcze do ucha wiedźmom imiona ludzi, którzy mają umrzeć. Sensację wywoływała także w Polsce. Joachim Jauch, saski inżynier wojskowy i architekt działający w Polsce opisał tę ćmę w swoim sztambuchu – przyrównał ją do szarańczy i zwrócił uwagę, że m.in. skrzeczy jak „nietoperz gacek” i jest kosmata.
Zmierzchnicę trupią główkę można zobaczyć także w filmie „Pies andaluzyjski”, czarno-białej szesnastominutowej produkcji z 1929 roku. Był to jeden z pierwszych filmów surrealistycznych. Jej motyw pojawia się także w powieści „Milczenie owiec”. Ćma ta jest jednym z głównych elementów polskiej powieści kryminalnej „Cichym ścigałam go lotem” autorstwa Joe Alexa – pod tym pseudonimem napisał ją Maciej Słomczyński.
