Małpia ospa, znana również jako mpox, to choroba wirusowa, która w ostatnich latach zyskała na znaczeniu ze względu na jej szybkie rozprzestrzenianie się poza tradycyjne obszary endemiczne. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosiła najwyższy poziom alertu zdrowotnego w związku z rosnącą liczbą przypadków na całym świecie.
Małpia ospa już w 80 krajach. Jest ostrzeżenie WHO
Jeszcze kilka lat temu małpia ospa kojarzyła się wyłącznie z regionami Afryki Środkowej i Zachodniej. Dziś jednak sytuacja jest zupełnie inna. Od początku 2022 roku małpia ospa została zidentyfikowana w ponad 80 krajach. WHO ogłosiła międzynarodowy stan zagrożenia zdrowia publicznego, co podkreśla powagę sytuacji i potrzebę skoordynowanych działań na poziomie globalnym. Wirusa małpiej ospy najwięcej odnotowano w Afryce, gdzie jego obecność potwierdzono w 19 krajach na tym kontynencie.
Zobacz także:
Małpia ospa w Niemczech
Z kolei nowy wariant wirusa małpiej ospy pojawił się w Niemczech. Wykryto go miesiąc temu u 33-letniego mieszkańca Kolonii. Najprawdopodobniej zaraził się chorobą podczas podróży do Afryki. Wszystkie osoby, które miały kontakt z tym pacjentem, zostały zidentyfikowane i udzielono im stosownej pomocy i opieki. Na razie władze w Niemczech uspokajają, że ryzyko zakażenia małpią ospą wśród mieszkańców Kolonii jest niewielkie.
Jak się objawia małpia ospa?
Małpia ospa (mpox) jest wirusową chorobą, która objawia się gorączką, bólami mięśni, głowy, osłabieniem oraz powiększeniem węzłów chłonnych – co odróżnia ją od innych podobnych chorób. Po kilku dniach pojawia się charakterystyczna wysypka, zaczynająca się od plam, przechodząca przez grudki, pęcherzyki, krosty, aż po strupy, które odpadają. Zmiany zwykle zaczynają się na twarzy i rozprzestrzeniają na całe ciało, w tym okolice dłoni, stóp i intymne. Wysypce mogą towarzyszyć ból gardła, kaszel lub dyskomfort.
Choroba trwa zwykle 2–4 tygodnie i zazwyczaj ustępuje samoistnie, ale u osób z osłabioną odpornością może prowadzić do powikłań, takich jak zapalenie płuc czy skóry. Małpia ospa przenosi się przez kontakt z zakażonymi zmianami skórnymi, płynami ustrojowymi lub skażonymi przedmiotami. W przypadku wystąpienia objawów należy skonsultować się z lekarzem, zwłaszcza po kontakcie z osobą chorą lub pobycie w rejonach występowania wirusa.
Jak można się zarazić małpią ospą?
Małpia ospa może przenosić się na kilka sposobów, przede wszystkim przez bliski kontakt z osobą zakażoną, zakażonym zwierzęciem lub skażonymi przedmiotami. Choroba rozprzestrzenia się najczęściej w wyniku bezpośredniego dotyku zmian skórnych, takich jak krosty, pęcherzyki czy strupy, które są charakterystyczne dla małpiej ospy. Każdy kontakt z płynami ustrojowymi chorego, na przykład śliną, wydzieliną z krost lub krwią, również może prowadzić do zakażenia.
Wirus może być przekazywany drogą kropelkową, ale wymaga to bliskiego kontaktu twarzą w twarz z osobą zakażoną, na przykład podczas rozmowy, kaszlu lub kichania. Dlatego zakażenie przez powietrze jest mniej prawdopodobne niż w przypadku innych wirusów, takich jak grypa.
Zakażenie może także nastąpić przez dotykanie przedmiotów, które miały kontakt z chorym. Mogą to być ubrania, pościel, ręczniki lub inne rzeczy, które zetknęły się ze zmianami skórnymi lub wydzielinami. W przypadku zakażenia przez kontakt ze skażonymi przedmiotami, wirus potrafi przetrwać na ich powierzchni przez pewien czas, co zwiększa ryzyko.
Dodatkowo, małpia ospa może przenosić się przez kontakt ze zwierzętami nosicielami wirusa, np. gryzoniami lub małpami, poprzez ugryzienie, zadrapanie lub kontakt z ich płynami ustrojowymi. Szczególnie istotne jest unikanie kontaktu z dzikimi zwierzętami w regionach, gdzie wirus występuje naturalnie.
Ryzyko zakażenia jest najwyższe u osób mających bliski kontakt z chorymi, w tym członków rodziny, pracowników ochrony zdrowia oraz osób angażujących się w intymne relacje z osobami zakażonymi. Dlatego kluczowe znaczenie mają środki ochronne, takie jak izolacja zakażonych, noszenie rękawiczek i maseczek, a także unikanie dzielenia przedmiotów osobistego użytku.
