Owoce derenia jadalnego doceniane są już od dawna. Wykorzystywane są w polskiej kuchni, ale coraz częściej stanowią też element ozdobny podwórka. Zastosowanie derenia jest szerokie, coraz częściej mówi się o jego pozytywnym w pływie na zdrowie. Co to jest dereń, jak wygląda i jak można wykorzystać go w kuchni? Sprawdźcie poniżej.
Gdzie rośnie dereń?
Dereń tworzy bujny krzew, który osiąga wysokość od 3 do 10 metrów. Pierwszych owoców możemy spodziewać się z końcem lipca lub na początku sierpnia. Przybierają one formę owalnych, bordowych kulek o cennych wartościach odżywczych. Znaleźć je można w gęstwinach drzew. Dereń jadalny to wolno rosnąca roślina, której naturalnym siedliskiem jest środkowa i południowo-wschodnia Europa i zachodnia Azja. Naturalnie spotykane są w dzikich lasach, a coraz częściej sadzi się je w domowych ogródkach. Hodowany jest nie tylko ze względu na swoje owoce, ale i piękny wygląd. Kwitnie obfitymi żółtymi kwiatami.
Zobacz także:
Roślina ta kwitnie już od marca, rozwijając drobne kwiatostany. Obecnie zalicza się je do najzdrowszych owoców na świecie. Szczególnie doceniali je nasi przodkowie, rósł on bowiem przy dworach i klasztorach, a jego owoce wykorzystywano do soków i przetworów. Nazywano je też "polskimi oliwkami", ponieważ po marynowaniu stały się doskonałym dodatkiem do wytrawnych sosów i dań mięsnych. Dereń szczególnie popularny był w Małopolsce Wschodniej oraz na Kresach. Do dziś potrawa o nazwie "dereń kiszony podkarpacki" jest wpisany na listę produktów tradycyjnych przez Ministerstwo Rolnictwa.
Na co pomaga dereń?
Owoce derenia to zdrowy dodatek do codziennej diety, który uzupełni nam niedobory witaminy C. Obfituje w karotenoidy, błonnik, kwas askorbinowy i przeciwutleniacze. W kuchni znajdzie swoje zastosowanie w marmoladach, dżemach i nalewkach. Wysuszone owoce możesz wykorzystać jako dodatek do jesiennej herbaty lub zrobić z nich napar. Mają cierpki smak, który wynagradza wiele dobroczynnych właściwości. Wiele mówi się o jego korzystnym wpływ na zdrowie. Zawarte w nich irydoidy, w tym kwas loganowy rzadko spotykany w innych owocach, posiada właściwości przeciwmiażdżycowe. Obniża też ciśnienie wewnątrzgałkowe, które ma duże znaczenie w procesie leczenia schorzeń oczu, w tym jaskry. Dereń dostarcza również antocyjanów, które korzystnie działają na układ odpornościowy i krwionośny, zmniejszając ryzyko chorób serca. Nie można pominąć faktu, że owoce derenia dzięki zawartej w nich witaminie C, regulują pracę układu immunologicznego.
Najważniejsze właściwości derenia:
- przyśpiesza gojenie się ran;
- działa moczopędnie;
- poprawia kondycję skóry i błon śluzowych;
- wspiera układ odpornościowy;
- łagodzi stany zapalne.
Jak jeść dereń?
Owoce derenia są jadalne na surowo. Zaraz po zerwaniu z krzewu mają słodko-kwaśny smak. Dopiero kiedy w pełni dojrzeją nabierają swojej słodyczy, dlatego warto je zebrać kiedy już opadną z drzewka. Można spróbować ich też po uprzednim przemrożeniu, ponieważ dzięki temu procesowi staną się mniej cierpkie. Szczyt sezonu na owoce datuje się na drugą połowę września. Owoce derenia najczęściej wykorzystywano przy produkcji nalewek tzw. dereniówek, które królowały na biesiadnych stołach. Świeże owoce będą świetnym składnikiem do wszelkiego rodzaju przetworów, soków i kompotów. Wysuszony dereń sprawdzi się do parzenia i uzupełni cierpkim smakiem każdy zdrowy napar. Popularną przekąską jest też dereń kandyzowany.
Mieszkańcy południowych rejonów Europy kupują go dużo częściej niż Polacy. Na Bałkanach przetwarza się go na skalę przemysłową. Z suszonych liści derenia przygotowuje się przyprawy idealne do mięs, natomiast z owoców produkuje się soki, dżemy i wina owocowe. Mniej znanym zastosowaniem jest wykorzystanie pestek derenia, które po prażeniu stają się alternatywą dla popularnej kawy. Forma podawania derenia zależna jest od właściwości, na których uzyskaniu najbardziej nam zależy. Jeśli chodzi o układ trawienny najlepiej sprawdza się sok lub delikatny napar. Przy przeziębieniach wykorzystuje się sok z kwiatów lub owoców.
